Erke ve Bittabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı’nın (TANAP) kapasitesinin Türkiye ve Azerbaycan arasındaki görüşmeler neticesinde iki katına çıkarılmasına karar verildiğini belirterek “Şu anda TANAP yılda 16 milyar metreküp gaz taşıyor. İnşallah bu kapasiteyi güdük müddet içinde iki katına, yani 32 milyar metreküpe çıkarmış olacağız.” dedi.
Dönmez, Türkiye-Azerbaycan II. Enerji Forumu sonrasında yaptığı matbuat açıklamasında, Türkiye ve Azerbaycan arasındaki projelerin erke güvenliğine katkı yaptığını dile getirdi. İki ülkenin cumhurbaşkanlarının görüşmelerinde özellikle enerji güvenliğinin makro gündem maddelerinden biri olduğunu dile getiren Dönmez, şöyle konuştu:
“Sayın Vekil (Azerbaycan Enerji Bakanı Perviz Şahbazov) ile dahi görüştük. TANAP boru hattı kapasitesini iki katına kadar açık artırma kararı çıktı. Şu anda TANAP yılda 16 milyar metreküp doğal gaz taşıyor. Bunun 10 bilyon metreküplük kısmı Avrupa’ya, 6 bilyon metreküpü Türkiye’ye geliyor. İnşallah bu kapasiteyi gelişmemiş müddet ortamında iki katına, yani 32 bilyon metreküpe çıkarmış olacağız. Elbet bu sığa artışından Türkiye birlikte yararlanma edecek, tıpkısı zamanda Avrupa’nın enerji arz güvenliğine ulama sağlayacak.”
BOTAŞ ve SOCAR’ın ortak şirketi faaliyetlerine başlayacak
Dönmez, forum kapsamında yaptığı konuşmada ise geçen sene Bakü’üstelik planlı geçmiş toplantısının iki devlet arasındaki yıpranmamış iş birliği alanlarını gösterdiğini ve diyaloğun artarak ilerlemesine dil olduğunu söyledi. Bugünkü güruh kapsamında belirlenen yıpranmamış hedefler doğrultusunda çalışmaya devam edileceğini anlatım eden Dönmez, “Tam bu süreçte, ülkelerimizin tüvana politik iradesinin beraberinde, şirketlerimizin mücahede ve kabiliyetlerinin birlikte etkisi nazik. Bu noktada, SOCAR’ın Türkiye’deki bildirme büyük ecnebi yatırımcı olmasından duyduğumuz memnuniyeti dile beyan etmek isterim. SOCAR’ın ülkemizde gerçekleştirdiği faaliyetlere verdiği dallı güllü destek ve teşvikin tıpkı benzerinin Azerbaycan’üstelik Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı ve Borazan Hatları ile Yer Yağı Taşıma AŞ’ye (BOTAŞ) üstelik verilmesi temennisini bu vesileyle aynı kez elan dile ifade etmek isterim.” diye niteleyerek konuştu.
Dönmez, iki ülkenin hidrokarbon alanında hareket birliğinin yenilenebilir enerji alanına de taşınmasıyla kâin ilişkilerin kullanılmamış bire bir ivme kazanacağını aktardı.
Türkiye’dahi erke dönüşümünün sağlam temellere müstenit, öngörülebilir ve uygulanabilir aynı yol haritasıyla gerçekleşmesini hedeflediklerini dile getiren Dönmez, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Yetişkin hidrokarbür kaynaklarına eş bir büyüklük olan Azerbaycan’ın de enerji dönüşümü için analog hedefleri olduğunu biliyoruz. Herhangi Bir aşamasında desteğimizi yaşayan şekilde gösterdiğimiz Yurt Muharebesi ile işgalden kurtarılan bölgelerde hayata geçirilmesi planlanan ‘Yeşil Erke’ konseptinin uygulanmasında gerek kamu ister hususi sektörümüz kendisine gelişigüzel zaman Azerbaycan’ın birlikte olmayı sürdüreceğiz. Ülkelerimiz arasında hayata geçirilen ve hayata geçirilmesi muhtemel projeler, gelişigüzel seferinde bizleri henüz doğacak taşıyacak yeni fırsatlar yaratıyor. Mümasil zamanda, erke sektörümüzdeki hareket birliğini elan da ileriye taşıyacak hükümetler arası anlaşmaya imza atmayı planlıyoruz. Gine çokça yakın bire bir zamanda BOTAŞ ve SOCAR’ın kurduğu kuma şirketin faaliyetlerine başlamasıyla ilişkilerimizi elan dahi ileriye tasrif etmek üzere heybetli tıpkı aşama atmış olacağız.”
Dönmez, özel sektör temsilcilerine birlikte temas iki ülkenin yararına projeler ortaya koymaları ve iki büyüklük arasındaki kardeşliği güçlendirmeleri çağrısında bulundu.
Türkiye’den Nahçıvan’a gaz tedariki sağlanacak
Azerbaycan Erke Bakanı Perviz Şahbazov ise konuşmasında, enerjide kıvrak Azerbaycan-Türkiye aksiyon birliğinin tarihi bir zaruret olduğunu belirterek “Bu iş birliği, bölgesel ve Avrupa ölçeğinde güvenli, sürdürülebilir erke arzının garantörüdür.” dedi.
Şahbazov, Azerbaycan’ın Türkiye’deki sermayesinin 21 milyar dolara ulaştığını bildirdi.
Trans Rum Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) ve Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) projelerinin sunu güvenliğinin simgesi haline geldiğine bel eden Şahbazov, şu bilgileri paylaştı:
“Azerbaycan ve Türkiye, Avrupa ülkelerinin katılma kurmaya çalıştığı enerji güvenliğinin daim sağlanmasında mühim çıkarları olan ülkeler haline geldi. TANAP, Türkiye’yi doğal gaz arzının cesim benzeri halkası haline getirdi ve gaz ihtiyacının kocaman bir bölümünü karşılıyor. Türkiye’ye Orak Ayı 2018’den Ilk Teşrin 2022’ye kadar TANAP ile 18 milyar metreküp gaz tedarik edildi. Bu yılın 9 ayında Türkiye’ye vasıl 6,1 bilyon metreküp saf gazın 4,2 milyar metreküpü TANAP yoluyla karşılandı. 2023’e büyüklüğünde Türkiye’ye gaz ihracatımız 9,3 bilyon metreküpe ulaşacak. TANAP ve TAP’ı büyütme planlarımız var. 2027’ye kadar Avrupa’ya gaz arzını ikiye katlayarak erke güvenliğini ihya ve arzı çeşitlendirme misyonumuzu yenilemeyi amaçlıyoruz.
Şahbazov, şu anda iki ülkenin ortak gündemindeki konulardan birinin bile Türkiye’den Nahçıvan’a gaz tedarikinin sağlanması olduğunu aktararak Iğdır’dan Nahçıvan’a almanak 500 milyon metreküp gaz taşıyacak boru yolu ile ilgilendiren süreçlerin tamamlanmasını ve gaz hattının yapımını sabırsızlıkla beklediklerini anlatım etti.
İş birliğinde hidrokarbür projelerine yenilenebilir enerji projeleri eklenecek
Ayrıca, Nahçıvan’dan Türkiye’ye canlılık enerjisi ihracatı, 100 megavat rüzgar ve 150 megavat çatı ruz enerjisi projelerinde teşrikimesai potansiyellerinin değerlendirildiğini dile getiren Şahbazov, şunları kaydetti:
“Bu bağlamda Azerbaycan, ortakları için emin bire bir ‘yeşil erke’ kaynağı olmaya hazırlanıyor. Bu amaçla, Hazar Denizi’nin 157 gigavatlık rüzgar potansiyelinin kullanımı birlikte karışma tutmak için, şişman ölçekli üretim tesislerinin, ‘yeşil enerji’ koridorunun ve başka ihracat yollarının oluşturulması konusunda iri ölçekli icraat yapılıyor.”
Forumun peşi sıra bakanlar Türkiye-Azerbaycan Erke Forumu protokolünü imzaladı.
