Bugün, Milli Mücadelemizin önderi ve Cumhuriyetimizin kurucusu, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’nam ebediyete intikalinin 84. yıl dönümü. Tığ bile Haberler.com ailesi yerine, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü hasret ve minnetle anıyoruz.

ANITKABİR VE DOLMABAHÇE’YE AKIN EDECEKLER

1938 yılının 10 Son Teşrin’ında kaybettiğimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk, seçkin sene olduğu kabilinden bu yıl de şişman ayrımsız şiddetli ve dostça anılacak. Anıtkabir ziyaretçileriyle buluşacak. Temas yıl olduğu gibi bu sene bile binlerce vatandaşlar, ellerinde bayraklarıyla Atatürk’nam hayata gözlerini yumduğu Dolmabahçe Sarayı’na akış edecek.

09.05’TE HANAY DURACAK

Koronavirüs tedbirleri kapsamında vatandaşların maskeli ve mesafeli olarak gönül alınacağı Dolmabahçe Sarayı’nda saatler 09.05’i gösterdiğinde Atatürk’nam odasında resmi merasim düzenlenecek.

ANITKABİR’DE İLK TÖREN

Anıtkabir’deki geçmiş merasim Cumhur Reisi Recep Erdoğan’ın Aslanlı Yolun başladığı merdivenlerin önündeki alanda saat 08.45’te başlayacak. Reisicumhur Erdoğan, mozoleye çelenk bırakacak ve “ti” borusunun çalınmasıyla iki dakikalık tevakki etmek duruşunda bulunulacak.

CENAZE ALBÜMÜ MEVHUM ORTAMDA ZİYARETE SUNULDU

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Şişman Alemdar Mustafa Eksiksizlik Atatürk’ün vefatının arkası sıra İstanbul ve Ankara’dahi düzenlenen cenaze töreninde çekilen fotoğraflardan oluşan cenaze albümü mevhum ortamda müzakere edilebilecek. Milli Katalog arşivinde düzlük kayran “Ebedi Şefimiz Atatürk’nam İstanbul ve Ankara’daki Cenaze Töreni Albümü”nün tahminî 2 yıllık restorasyon süreci tamamlandı. Milli Kütüphane Restorasyon ve Konservasyon laboratuvarında düzenlenen mesai kapsamında albümün deri derisi ve yöre kap üzerindeki yazıları rötuşlandı, hamal sayfalar değiştirildi, fotoğraflar onarıldı. Ata’nın serencam yolculuğuna ilişkin 800 fotoğraftan oluşan uzunçalar üzere Milli Kütüphanenin internet sitesinde mevhum sergi hazırlandı.

“İNSANLIK BALABAN EVLADINI KAYBETTİ”

Gazeteler 10 Teşrinisani 1938 günü, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu, Celil Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün ölümüne mahsus üzüntüyü manşetlere taşıdı. Türk basını sunu acıklı manşetlerini o dönem attı. Millî gazeteler yıldırım (ikinci) baskılarıyla Ata’nın ölüm haberini okurlarına duyurdu. Atatürk’nam ebediyete irtihalini, Millet Gazetesi, “Kurtarıcını ve Yeryüzü Balaban Evladını Kaybettin. Türk Milleti, Sen Sağol”, Fecir Gazetesi , “Babamızı Kaybettik”, Cumhuriyet Altını Gazetesi, “Atatürkümüzü Kaybettik”, Kurun Gazetesi: “Atatürk Öldü. Türk Milleti Sen Sağol”, Akıbet Nöbet Gazetesi: “Türk Milleti Ulu Şefini, İnsanlık Nazik Evladını Kaybetti” manşetleriyle haberleştirdi.

10 KASIM ATATÜRK’Ü IHTIFAL HASET VE ATATÜRK HAFTASI

1938 yılı 10 Son Teşrin haset saat 9’u 5 geçerken aramızdan ayrılan Atatürk o zaman türlü etkinliklerle anılır. 10-16 Kasım haftası; onun yurtseverliği, çevrilme ve ilkelerinin anlatıldığı, radyo ve televizyonda Atatürk’ün konuşmalarının kendi sesinden dinletildiği, Atatürk’le ilişik filmlerin gösterildiği hafta namına kutlanır. Atatürk’ad aramızdan ayrılığı gün, Anıtkabir müzakere edilir, Ankara’birlikte resmi merasim yapılır. Temas 10 Teşrinisani’üstelik Türkiye’birlikte yaşam durur ve bayraklar yarıya indirilir.

MÜCADELE VE BAŞARIYLA GEÇEN HAYAT

Balaban Önder Atatürk, 1881’birlikte Selanik’te dünyaya geldi. Annesi Zübeyde Hanım’ın arzusu doğrultusunda ilköğrenimine Saklayan Mehmet Nazik’nin mahalle mektebinde başlayan Atatürk, daha bilahare babası Uca Murat Mevla’nin isteği üstüne geçtiği Şemsi Efendi Mektebinde ilkokulu tamamladı.

Ortaokul eğitimi için gittiği Selanik Mülkiye Rüştiyesinden kişi isteğiyle ayrılan Atatürk, öğrenimini Selanik Askeri Rüştiyesinde sürdürdü. Bu okulda hesap öğretmenliği işleyen Yüzbaşı Mustafa Görgülü, Atatürk’ü sınıftaki özge “Mustafa”lardan beğenmek üzere yüksek çaplı öğrencisine ikinci insan olarak “Kemal” ismini verdi.

Mustafa Eksiksizlik, Selanik Askeri Rüştiyesini bitirdikten bilahare Manastır Askeri İdadisinden ikincilikle mezun oldu. Askeri öğreniminin beraberinde ecnebi açar eğitimi dahi düz Atatürk, yazları yetkilendirilmiş döndüğü Selanik’te Fransızca dersleri aldı. Daha sonra İstanbul’a gelerek 1899’dahi girdiği Savaş Okulunu 1902’da teğmen rütbesiyle bütünler Atatürk, Harp Akademisinden da 1905’te erkânıharp yüzbaşı rütbesiyle çıkışlı oldu.

Atatürk, kurmaylık stajı üzere 1905’te Şam’birlikte 5. Kalaba emrine atandı. Suriye bölgesindeki faik hizmetleri zımnında Beşinci Rütbe’den Mecidi Nişanı verilen Atatürk, 1907’dahi merkezi Makedonya’nın Manastır şehrinde mevcut 3. Cıvıl Cıvıl Karargahı’na atandı. Atatürk, 3. Kalabalık Karargahı’nın Selanik’teki kurmay şubesinde görevlendirildi.

Mustafa Kemal Atatürk, Keşişhane ve Selanik’te görevliyken 1909’birlikte İstanbul’daki 31 Mart Vakası’nı bastıran Debi Ordusu’nda fariza yaptı. 1910’de Arnavutluk’taki isyanı abanmak amacıyla planlı harekatta de görevlendirilen Atatürk, İtalya’nın 1911’üstelik Trablusgarp’a çeri çıkarması üzerine Tobruk’a gönderildi. Tobruk ve Derne’dahi Türk kuvvetlerini başarıyla yönettikten sonradan binbaşı rütbesiyle 1912-1913 yıllarında Balkan Savaşı’na katılan Atatürk, Edirne’yi Bulgaristan’dan ferasetsiz düz kolorduda görev yaptı.

ANAFARTALAR KAHRAMANI

Atatürk, 1913’te Sofya’dahi ataşeliğe atandı. Ataşe adına fariza yaptığı tam Bir Numara Dünya Savaşı’nın başlaması üzerine Atatürk, Başkomutanlık Vekaleti’ne müracaat ederek cephede fariza ahzetmek istedi. Namına “Sizin amacıyla orduda her antlaşma tıpkısı görev vardır. Fakat Sofya Ataşemiliterliğini henüz şanlı gördüğümüzden sizi orada bırakıyoruz.” cevabının verilmesi konusunda Büyük Önder, Serdar Vekili Enver Paşa’ya şu mektubu yazdı:

“Vatanın müdafaasına ilgilendiren canlı vazifelerden henüz mühim ve önemli ayrımsız uhde imkânsız. Arkadaşlarım savaşma cephelerinde, kötü hatlarında bulunurken ben, Sofya’dahi ataşemiliterlik yapamam. Şayet birinci sınıf subay tutmak liyakatinden mahrumsam, kanaatiniz bu ise lütfen kilitsiz küreksiz söyleyiniz.”

Bunun üstüne Atatürk, 1915’te Esat Ağır komutasındaki 3. Kolordu’ya sadık Tekirdağ’bile oluşturulacak 19’uncu Tümen Komutanlığına atandı. Gelibolu Yarımadası’na çeri çıkaran ve Conkbayırı’na ilerleyici düşman birlikleri Atatürk’ad komutasındaki 19’uncu Fırka kuvvetlerinin taarruzuyla kalın kafalı çekildi. Atatürk, “Anafartalar Kahramanı” kendisine nam kazandı.

Atatürk, Conkbayırı taarruzu sırasında göğsüne çıkacak fail şarapnel parçasının cebindeki saati parçalayarak dönmesi sonucu mutlak benzeri ölümden kurtuldu. Şark Cephesi’nde 16’ncı Kolordu Komutanlığına atanan Atatürk, 1916’dahi Moskof saldırılarını durdurarak Bitlis ve Muş’u düşmandan köylü aldı ve bu cephede generalliğe gelişim etti. 1917’dahi Filistin ve Suriye’üstelik işyar 7’nci Kalaba Komutanlığına atanan Atatürk, benzeri yıl Veliaht Vahdettin ile Almanya’ya anbean Alman Umumi Karargahı ve Alman cenk cephelerinde incelemelerde bulundu.

1918’üstelik baştan görevlendirildiği Suriye cephesinde 7’nci Kalaba Komutanıyken, Bir Numara Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonraları İstanbul’a döndü. Ülkeyi antagonist işgalinden örtbas etmek amacını muamma tutarık, Ordu Müfettişliği görevi ile İstanbul’dan ayrıldı.

“MANDA VE HİMAYE KABUL EDİLEMEZ”

Karadeniz marifetiyle 19 Mayıs 1919’birlikte Samsun’a sâdır Mustafa Eksiksizlik, 22 Haziran 1919’de Amasya Genelgesi’ni yayımladı. Türk milletine, “Vatanın bütünlüğünün ve milletin bağımsızlığının tehlikede olduğunu, azim ve kararlılıkla vatanın kurtarılması için Sivas’ta benzeri kongre toplanacağını” bildirdi.

Ayrıca Osmanlı Hükümetinin verdiği görevden ve askerlikten istifa ederek, 23 Temmuz 1919’bile Erzurum’de, 4 Eylül 1919’üstelik Sivas’ta toplanan kongrelerin başkanlığını yaptı. Bu kongrelerde, “Düşman işgaline alın milletin vatanı savunacağı, bu amaçla geçici ayrımsız hükümetin kurulacağı ve tıpkı milli meclisin toplanacağı, camiz ve himayenin kabul edilmeyeceği” kararları alındı ve açıklandı. Türkiye Şişman Kavim Meclisi (TBMM), onun çabalarıyla 23 Nisan 1920’da Ankara’üstelik tarihi görevine başladı. Mustafa Eksiksizlik Atatürk, Meclis ve Hükümet Başkanı seçildi.

TBMM açılmadan 17 zaman ilk, 6 Nisan 1920’dahi, Mustafa Eksiksizlik Atatürk’ün talimatıyla Rum Ajansı (AA) kuruldu. “Türkiye’nin sesini dünyaya belirtmek” için kurulan AA, TBMM’nin çıkardığı ilk yasaları duyurdu, Milli Mücadele’nin ve Kurtuluş Savaşı’nın herhangi bir aşamasına tanıklık etti.

TBMM açılarak milli benzeri hükümet kurulmasına karşın Osmanlı Hükümeti ile İtilaf Devletleri beyninde 10 Ağustos 1920’birlikte Sevr Antlaşması imzalandı. Büyük Alemdar Atatürk, United Telegraph gazetesi muhabirine yaptığı açıklamada, Sevr Antlaşması’nı tanımadıklarını vurgulayarak, “Politik, adli, kazançlı ve finansal bağımsızlığımızı imhaya ve neticede hayat hakkımızı inkara ve kaldırmaya matuf Sevr Antlaşması bizce bulunan değildir.” ifadelerini kullandı. TBMM yoluyla Osmanlı Hükümeti ile İtilaf Devletleri beyninde imzalanan Sevr Antlaşması’nın akseptans edilmediği dünyaya duyuruldu.

MAREŞAL RÜTBESİ VE “GAZİ” UNVANI

İtilaf Devletleri’nin yardımıyla İzmir’i obstrüksiyon fail Palikarya kuvvetlerinin ilerlemesi, 1921’de Bir Numara ve İkinci İnönü savaşlarıyla durduruldu. Palikarya ordusunun 23 Ağustos 1921’de baştan hücum etmesiyle Sakarya Meydan Savaşı başladı. Atatürk, birliklere, “Savunma hattı yoktur, savunma sathı vardır. O yüzey bütün vatandır. Vatanın seçkin karış toprağı vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça tecezzi olunamaz.” emrini verdi.

Yunan ordusu bozguna uğratılarak, Serdar Mustafa Eksiksizlik Paşa’nın yönettiği Türk ordusu, Sakarya Meydan Savaşı’ni zaferle sonuçlandırdı. 22 devir süren bu savaşta Yunan ordusu çetin kayıplara uğratıldı. Bu galebe dolayısıyla Mustafa Eksiksizlik Atatürk’e, TBMM aracılığıyla “Mareşal” rütbesi ve “Gazi” unvanı verildi.

Sakarya Zaferi’nin peşi sıra 13 Teşrinievvel 1921’dahi Kafkas Cumhuriyetleri ile Kars Antlaşması, 20 Ekim 1921’dahi Fransızlarla Hatay haricinde bugünkü Türkiye sınırının çizildiği Ankara Antlaşması imzalandı. Atatürk’ün komutanlığında Türk ordusu, vatanı antagonist işgalinden yetirmek üzere 26 Ağustos 1922’üstelik cebin saldırıya geçerek Balaban Taarruz’u başlattı.

Mustafa Eksiksizlik Vakarlı’nın yönettiği 30 Ağustos 1922’deki Dumlupınar (Serdar) Meydan Savaşı’nde Türk ordusu, Yunan ordusunun balaban kısmını yok etti. Bozguna uğrayarak kaçan antagonist kuvvetlerini izleyen Türk ordusu, 9 Eylül 1922’bile İzmir’e girdi. Küçük Asya’yu düşman istilasından kurtaran büyük askeri zaferlerin arkası sıra 11 Teşrinievvel 1922’bile Mudanya Bırakışma Antlaşması imzalandı ve İtilaf Devletleri nehiy ettikleri Türk topraklarından çekildi.

İsmet İnönü başkanlığındaki Türkiye heyeti ile İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya ortada 24 Temmuz 1923’te Lozan Antlaşması imzalandı. Büyük Alemdar, Lozan Antlaşması’na ilişkin, “Bu devir, Türk milleti aleyhine, asırlardan beri mücehhez ve Sevr Antlaşması’yla tamamlandığı zannedilmiş büyük ayrımsız suikastın yıkılışını rapor ölçü bire bir vesikadır.” değerlendirmesinde bulundu.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN İLK CUMHURBAŞKANI

Kurtuluş Savaşı’nın peşi sıra TBMM tarafından 29 Teşrinievvel 1923’te Cumhuriyet ilan edilirken, Mustafa Kemal Atatürk dahi Cumhur Reisi seçildi. 1938’bile ölümüne dek peş peşe 4 nöbet Cumhurbaşkanı seçilen Atatürk, bu görevi sunma teferruatlı müddet örümcek Cumhurbaşkanı oldu. Reisicumhur Mustafa Kemal Atatürk’e 14 Haziran 1926’üstelik İzmir’da yapılması planlanan suikast girişimi engellendi. Elebaşları İzmir’bile tutuklandı. Iri Alemdar, suikast girişimine ilgilendiren Anadolu Ajansına yaptığı açıklamada, “Korkulu girişimin benim şahsımdan tekessür şerif Cumhuriyetimize ve onun dayandığı efdal ilkelerimize yönelmiş bulunduğuna ikircim yoktur. Benim üç buçuk vücudum tıpkısı çağ elbet yerey olacaktır fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet kalıcı kalacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.

Gazi Mustafa Eksiksizlik’e, 24 Son Teşrin 1934’te 2587 basit Kanunla “Atatürk” soyadı verildi ve bu soyadının yabancılar aracılığıyla kullanılması yasaklandı. Askeri ve siyasal dehasıyla Türk ve acun tarihine adını altın harflerle yazdıran Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938’de 57 yaşındayken Dolmabahçe Sarayı’nda saat 09.05’te hayata gözlerini yumdu.