EDİRNE’da Mimar Sinan’ın teknik eseri UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesinde bulunan tarihi Selimiye Camisi’nin devam eden yenileme çalışmaları kapsamında iç ve dış alanda kâin 594 penceresinin ıcığı cıcığı değiştiriliyor. Trakya Üniversitesi Yazın Fakültesi Görüşme Tarihi Kürsü Başkanı Prof. Dr. Engin Beksaç, “Bilcümle yapılarda pencere eke ayrımsız prensip. Hemen tenvir açısından değil, yapının iç uhreviyetini desteklemede ışığın kullanımı açısından sırça planlanması önem haiz ayrımsız noktadadır. Pencerelerin sayılarının üstelik muayyen aynı sistematiğe göre şekillendiğini biliyoruz” dedi.

Edirne’bile Mimar Sinan’ın maharet eseri, UNESCO Dünya Ekin Mirası Listesi’ndeki Selimiye Camii’nde yenileme devam ediyor. Reisicumhur Recep Ayıplama Erdoğan’ın talimatıyla, 25 Teşrinisani 2021 tarihinde başlayan çalışmalarda, Yer Kentçilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından önceki bahçesinde düz aranjman çalışması yapıldı. Restorasyon çalışmasının peşi sıra tarihi camide Evkaf Genel Müdürlüğü yoluyla yenileme çalışması başlatıldı. Yenileme çalışmaları kapsamında, caminin cephelerine kurulan iskelelerle kubbelerinin sırtçı sistemlerinde icraat yapılıp, bozulan ahcar bir tane tek kontrol ediliyor. Fay ve kötülük görmüş olanlar amacıyla kurulan komisyonda, yapılacaklar belirleniyor. Büyük kümbet ve özge kubbelerde dahi encümen kararı ile restore edilme çalışmaları bitmeme ediyor. Camide yapılan yüzey kazıları ile alay malay ortaya çıkan çimentolu sıvalar yapıdan uzaklaştırılarak aslına uygun iş yapılıyor.

PENCERELERİN TAMAMI DEĞİŞECEKCaminin içki ve ahşap sırça doğramaları yenileme ile yenilenecek. Yapının çöz ve aut alanında oluşan bütün 594 pencerenin aslına akıllıca olmadığı ve kötülük gördüğü amacıyla yeni ve aslına akıllıca olanı ile değiştirileceği öğrenildi. en üst 1980 yılında geniş yetenekli restore edilen camiinin, mahfil zalimce zemininde kullanıldığı belirleme edilen çimentolu şap, mekanik yöntemlerle sökülerek yapıdan uzaklaştırılacak ve orijinal mesnet açığa çıkarılacak. Caminin bağırsak ve aut alanlarında mevcut tür işlerindeki bozulmaları üstelik restorasyon çalışmalarında giderilecek. Eski onarımlarda tarihi yapıya kötülük verdiği akseptans edilen kubbelerdeki sıvalar, derz tamirleri, döşemelerdeki çimentolu şap, beton uygulamaları sökülerek yapıdan uzaklaştırılacak. Tahminî 3,5 sene sürmesi maksut bu çalışmaların peşi sıra 2025 yılında yenileme çalışmalarının tamamlanması hedefleniyor.’ÇALIŞMALARIN DİKKATLE YAPILMASI GEREKİYOR’Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Hanek Tarihi Kürsü Başkanı Prof. Dr. Açık Deniz Beksaç, Selimiye’nin ekin mirasının yeryüzü büyük abidelerinden birisi olduğunu belirtti. Prof. Dr. Beksaç, “Selimiye’nin, top mebzul korunmuş Osmanlı abideleri beyninde çokça değişik tıpkı yeri var. Bunlarda tetik mesai yapılması gerekiyor. Pencereler daha eski restorasyonlarda dahi değiştirildi. Selimiye’nin birçok noktası esasen ve gine ele alındı. Bu nedenle tetik tıpkı yenileme yapılması sonuç rütbe akla uygun. Hep maslahat buradaki fen kuruluna düşüyor. Veri kurulunun adi bunu gözeterek yapması bir adamlık görevi olarak karşımıza çıkmaktadır” diyerek konuştu.’BÜTÜN YAPILARDA IÇKI ÖNEMLİ BİR UNSUR’Bütün tarihi yapılarda pencerelerin arz makro unsurlar ortada meydan aldığını kaydeden Prof. Dr. Beksaç, “Pencerelerin geçmiş yapıldığı ant itibarıyla baktığımız ant kendilerine başmaklık özellikleri var. Bunların denetlenmesi, gözden geçirilmesi bilim kurulunun sorumluluğunda olan tıpkı madde. Bilcümle yapılarda içki muhteşem ayrımsız mebde. Sadece tenvirat açısından değil, yapının iç uhreviyetini desteklemede ışığın kullanımı açısından içki planlanması ehemmiyet taşıyan tıpkısı noktadadır. Pencerelerin sayılarının bile belirli aynı sistematiğe bakarak şekillendiğini biliyoruz. Bu pencerelerin bayağı sayılar olmadığı tıpkısı gerçektir. Binanın planını desteklediği büyüklüğünde, sembolik açılardan bile ehemmiyet taşımaktadır. Örneğin halk beyninde anlatılan 999 pencere, benzeri zümre dualarla bütünleştirilmesi, karşımıza çıkan eke noktalardır. Amma esasında nüsha bu kadar değildir, aynı elan bir iki. Ama gene de sırça sayılarının aynı sembolü olduğunu biliyoruz” dedi.’DÜNYA ÜZERİNDE BİR ŞAHESER’Tarihi caminin acun üstünde tıpkısı başeser olduğunu, restorasyondan bilahare çokça fena hâlde olacağını belirten Selimiye Camii İmam Hatibi Yusuf Serenli de “Camimiz, acun üzerinde bire bir başeser. Eskimeye mecbur olarak cura eksiklerimiz vardı. Restorasyondan sonradan yetişkin ayrımsız eserle tekrar cemaatimizin ve misafirlerimizin karşısında olacağız. Çok domuzuna olacak. Bakıldığında cümle, caminin benzeri bütün namına karşımıza çıkacağını söyleyebiliriz” dedi.’ORTAYA HEYBETLI BİR ŞEY ÇIKACAK’ Selimiye Camisi birlikte sakatatçı işletmesi bulunan Bahri Dinar bile, “Bizim üzere eke benzeri evolüsyon. Mefret Selimiye’nin tadilatının, tamiratının yapılması Edirne üzere, İslam alemi için haddinden fazla mebzul tıpkı evolüsyon. Tadilattan önceki 1 milyondan aşkın ziyaretçisi vardı, deminden beş altı milyon olacaktır. Biz buradan çalışmalara entelekt ve saatlik bakıyoruz. Zira işletmemiz Selimiye’nin gölgesinde. Buradan kubbeleri, çalışanları görüyoruz. Koyu bir düzentileme var. Esnaf olarak tığ da bunlardan yararlanacağız. Selimiye Camii’nin tadilatı bittikten sonra çevresiyle birlikte bütünlendiğinde ortaya kebir bir özdek çıkacak” dedi.’TÜRKİYE’NİN BİR YÜZÜ OLACAK’

Bölge esnafından Nejat Ağır üstelik “Selimiye Camii’nin restorasyonunun olması gerekiyordu. Meydanda eksikler olduğu gözüküyordu. Yenileme olup çevresiyle gelişigüzel bu hisse senedi tamamlanacak. Bununla beraber bizim iş yerlerimizi da tamamlayınca evire çevire ayrımsız görsel ortaya çıkma. Ticari yerine bile bize yansıyacak. Hem Edirne’ye yansıyacak hem dahi Türkiye’nin benzeri yüzü olacak” dedi.