Dünyanın yer metin, riskli ve ilginç mesleklerinden birini fail sanayi dalgıçları, sualtında boyadan kaynağa, inşaattan mezar açmaya büyüklüğünde dayanabilen çokça görevi adına getiriyor.

Zorlu meslekler sıralamasında genişlik üstlerde yer alan uran dalgıçlığı, Türkiye’da muhtelif üniversitelerde açılan sualtı teknolojisi bölümleriyle akademik eğitimi üstelik olan ayrımsız patika kolu oldu.

Üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye’üstelik degaje ayrımsız hisse senedi sahasına eş olan uran dalgıçlığı, tıpkı ayağı suda olan devasa projelerin birlikte kebir aynı parçası haline geldi.

Dışarıdan bakıldığında dokunaklı kadar görünse bile lüzumlu eğitimler, donanımlar ve itimat tedbirleri alındığında uzmanına bakarak karada hisse senedi yapmaktan ayrımsız farkı sıfır uran dalgıçlığı, muhtelif sektörlerin ihtiyacına paralel ilerleyici yıllarda istihdam alanı henüz birlikte büyüyecek mesleklerden biri adına görülüyor.

Türkiye’deki kebir projelerde saha almış Kağan Aykanat ile Faktör Turgay ve meslekte yolun başında olan Durakhan Ağabey, uran dalgıçlığına başlama hikayelerini ve mesleğin zorluklarını AA’evet anlattı.

Komşusundan etkilendi endüstri dalgıcı oldu

Uran dalgıcı Kağan Aykanat’ın hikayesi, gençken benzeri sokakta oturan ve iş için sürekli sıkı dışına gidip gelen benzeri uran dalgıcı komşusuyla başladı. Bu mesleğe merak duyduğunu anlattığı komşusu, Aykanat’ı patronuyla tanıştırdı. O günden sonraları Aykanat için alelacayip aynı dünyanın kapıları aralandı.

Mesleği sayesinde birçok ülkeye gitme imkanı bulan Aykanat, sefine kurtarma, batmış gemi tart, deniz inşaat işleri, tesislerde bakım onarım işlerinin yanı sıra aralarında 1915 Çanakkale Köprüsü, Galata Köprüsü, Yer Altı Treni Geçiş Köprüsü ve Unkapanı Köprüsü’nün de düz aldığı inşaatlarda çalıştı.

Su altında boyadan kaynağa, inşaattan mezar açmaya kadar kip çok görevi yerine getiren Aykanat, denizde, barajda, üretimevi havuzlarında, silolarda meydana gelen ivedi olaylara birlikte engelleme etti.

“Bazen görmeden çalışıyoruz”

Deneyimli uran dalgıcı Etken Toygar ile ortaklaşa kurdukları şirketle sualtında sayısız işe imza atmaya bitmeme eden Aykanat, endüstri dalgıçlarının genelde vabeste alanda, zaman zaman tütsülü, kirli sularda kimi zaman da görmeden çalıştığını tabir etti.

Aykanat, “Yıllar sonradan böyle tıpkı yetiniz gelişiyor. Hiçbir husus görmeden cıvata takıp, söküp spekülasyon yapabiliyoruz. Akıntının çok olduğu, ‘Burada bu yapılır mı?’ denilen işleri yapıyoruz. Elbette bu az buçuk sevmekle dayalı. İnsanlar sabahleyin yüzünü yumak üzere kombiyi açarken, bizim mesaimiz sabahın sekizinde buz gibi suyun süresince başlıyor. Sevilerek yapılacak bire bir aksiyon.” dedi.

“Sanayi dalgıçlığı sportif dalgıçlığın üstünde”

Uran dalgıçlığının çok ağırbaşlı bire bir hareket olmasının yanında çok emin ayrımsız hisse senedi olduğunu da meni eden Aykanat, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Scuba dalgıçlık, başıboş plonjon, zıpkınla plonjon… Bunlar bizim işimizle hiç alakası olmayan şeyler. Benzeri balık adam ‘Eğitmenim’ diye gelip bizim işi yapamaz. Çünkü onun yaptığı eğitmenlik, sportif dalışçılara akla yatkın aynı eğitmenlik. Bizim işin eğitmenliği alelacayip. Çünkü bizim işin süresince dalgıçlığı öncesinde yiyip yutmanız gerekiyor. Ondan sonradan dalgıçlığın beraberinde aksiyon yapabilir duruma gelmeniz gerekiyor. Yani elinizin anahtar tutması, aşağıda bire bir şeyler yapıyor olmanız geçişsiz. Elbette bunun beraberinde dalgıçlık birlikte bilmeniz lazım ki bunları şen bayındır yapabilesiniz. O yüzden sportif dalgıçlık haddizatında bu işin temelinde, endüstri dalgıçlığı bu işin üzerinde. Bu sebepten uran dalgıçlığı daha bile çok inanma gerektiriyor. Zira alışılagelen sportif dalışta başınıza baret takmanız, üstünüze can yeleği giymenize icap bulunmayan ama endüstri dalgıçlığında ayağınıza polat kibirli ayakkabı giymeniz de gerekiyor. Çünkü ayağınıza ayrımsız öz düşebilir. Sportif dalışta böyle bire bir riskiniz namevcut. Aşağıda takkadak sizi bekleyen molekül güzel balıklar. Bizde amerikan bar, balçık, yağ, lağımsa geriz, yakıtsa yakıt…”

Aykanat, aksiyon yaparken emniyeti en son seviyede tuttuklarını dile getirerek, “Süfli inerken yer birkaç üç çekicilik kaynağıyla iniyorum, sportif plonjon vakit kaybetmeden sırtındaki tüple iniyor. Benim tüpüm aşağıda bitebilir, hiç tartı namevcut. Süpervizörüm yukardan bambaşka tıpkısı vanayı açtığı anda ego tekrar havayla buluşabiliyorum. Ama değişik balık adam şayet yanında hava kaynağı sağlayabilecek bir body yoksa yumruk durumda kalabilir.” diye konuştu.

Yurt dışına çevrilmiş aynı iz

Türkiye’bile bazen üniversitelerde 2 almanak sualtı teknolojileri bölümlerinden mezun olanların stajlarını tamamlayıp uran dalgıçlığı firmalarında mesleğe başlayabildiğini anlatan Aykanat, ayrıca balık çiftliklerinde, gemi hizmetlerinde, gemi taharri, bakım ve onarımlarında, tersanelerde, marinalarda, otellerde, deniz temizliğinde fariza yapabildiğini dahi söyledi.

Aykanat, yüzlerinin bu meslekte az buçuk elverişsiz dışına çevrilmiş olduğunu zira orada imdi teşvik bulabildiklerine değinerek, Türkiye’dahi teknolojik olarak yetemedikleri işlerde ecnebi firmaların devreye girdiğini aktardı.

“20 ile 3 saat beyninde değişen dalışlar yapıyoruz”

İş temposunun ağırlığı zımnında sanayi dalgıçlarının sporcu kabilinden yaşaması gerektiğini anlatan Aykanat, sanayi dalgıcının benzeri gününü şöyle anlattı:

“Sabah belli aynı mesaimiz var. Mesainin süresince sizin dalış yapacağınız bir süre var. Dalışın uzun bakarak bu kopya iki dalışa büyüklüğünde çıkıyor. Normalde biricik dalışta gününüz bitiyor. Dalış yapacağınız saat, derinliğe göre belirleniyor. 20 dakikalık dalışlarla, 3 saat arasında değişen zamanlarda dalışlar yapıyoruz. Dalışlarımız kısa ve bizim işimizde çokça cümbüş imkânsız. Balıklar bizim yanımızdan geçer akçe ama bizim gözümüze tek takılmaz. Zira tığ işimize odaklıyızdır. Aşağıya indiğim ahit benim gözümde cıvata sıkacaksam takkadak cıvata tamam. O rütbe odaklanarak iniyoruz aşağıya. Bilahare dalışınız bittikten bilahare tazyik odasına giriyorsunuz. Gerekmiyorsa 30-40 an kadar dinlenip sonraları değişik dalış işleyen arkadaşa yardım ediyorsunuz ve bu arada mesainizi bitiriyorsunuz. Gününüz böyle geçiyor.”

Aykanat, Türkiye’üstelik uran dalgıçlığı alanındaki birçok firmada çalıştığını ve işin lacerem yapıldığını öğrenme imkanı bulduğundan bahsederek, para kazandıkça işine yatırım yaptığını söyledi.

İyi aynı ekiple çalışmanın kişiyi gür yerlere getirdiğini, ekibi bol benzeri ekipmanla bir araya getirmenin dahi kazanım sağladığını aktaran Aykanat, “Zira denizin ortasında bir şeyiniz sakat olduğu devir bire bir nalburdan gidip ayrımsız madde alamıyorsunuz. O zaman orada çözmeniz müstelzim şeyler bunlar.” dedi.

Arkadaşlarını hisse senedi kazasında kaybetmenin üzüntüsünü yaşarken, tarihi işlere birlikte şahitlik etmenin büyük sağlık verdiğini anlatan Aykanat, “Bana göre eli anahtar tutan, aklı durumunda, kendine bilge eş, ayvaz herkesin yapabileceği tıpkı hareket. Bizim işin çokça değişik dalları var. Müşteri dahi çekiyoruz, dalış amirliği dahi yapıyoruz, cerrah olarak tazyik odalarımızı kullanıyoruz. Bu işe yalnız çamurun ortamında hizmet etmek kendisine bakmaya ister yok, biz sonuçta hisse senedi seçen tarafta değiliz. Ne geliyorsa onu yapıyoruz. Bugün burada çamurda çalışıyorsak ferda Antalya’dahi plajda birlikte çalışabiliriz.” ifadelerini kullandı.

Independenta batığı patika hayatına alnaç verdi

Sanayi dalgıcı Amil Toygar bile Toroslar’da hararetli 8 çocuklu bir ailede büyüdüğünü, herhangi bir yerde sigortalı çalışmayı fon ederek 18 yaşında İstanbul’a geldiğini dile getirdi.

Independenta batığı çalışmasında işe başladığını tamlayan Turgay, mesleğe başlama hikayesini şöyle anlattı:

” Kadıköy’da Independenta batığı vardı. 1979 yılında batmıştı bu tanker. İşsiz kaldım. Dalgıçların hortumunu yilbik işe başladım. Hem çalıştım hem okudum. Üniversiteyi üstelik orada bitirdim. Dalgıçların hortumunu tutarken bu iş beni haddinden fazla sardı ve çokça zevkliydi. Toroslar’dan geldim, parası da güzeldi dolayısıyla. Dedim ki çıktı imdi bu işi yapayım.”

Toygar, o günden bilahare Artvin’den Rize’ye büyüklüğünde Türkiye’nin hep karasularında hem boşalma hatlarında çalıştığını hem üstelik batık gemileri çıkardığını aktardı.

Turgay, çığır hayatı boyunca kestirmece 40 kadar batık gemi çıkardığını dile getirerek, şöyle devam etti:

“Bittabi bunların bire bir kısmı hurdaydı, katışıksızlık adınaydı, bire bir kısmı limanların açılması adınaydı, ayrımsız kısmı dahi artık devletin limanlarını kapattığı yerlerde kurtarma amaçlıydı. Bilahare baktım ki dünyada üstelik hakeza iyicene işler var. 22 mutluluk dolaştım. Kestirmece 7-8 tanesinde üstelik adamakıllı işlemler yaptım. en üst geldiğimiz nokta üstelik şu anda Silivri. Yaş 57 biz hala devam. Bibi bazen kontrollerde ve keşiflerde dalıyorum. “

Türkiye’üstelik 5 üniversitede sualtı teknisyenliği bölümünün olmasının tıpkısı yarar olduğunu ifade eden Turgay, “Dünyada bu mesleği açmak isteyenleri, 6 ayda sadece debdebeli kendisine yetiştirip ve sertifikalandırıyorlar. Türkiye’bile bu alanda eğitim kayran öğrencilere büyüklük katkısıyla fena hâlde eğitimler verilse aslında biz balık adam ihracatı yapan ayrımsız talih konumuna geliriz. Fakat teoride iyiyiz, pratikte zayıfız.” diyerek konuştu.

Plonjon yapmadığını fakat ekibinin zorlandığı ayrımsız yerde suya dalıp taharri ve keşif yaptığını nâkil Turgay, ekibinin anlattıklarını yalnızca kağıt üstünde görmediğini, gözüyle görerek onları yönlendirdiğini belirtti.

Üniversiteden sonradan sanayi dalgıcı yerine mesleğe başladı

Mesleğin başında genç benzeri sanayi dalgıcı olan Durakhan Yiğit ise babasının Çanakkale’deki plonjon okulunda terbiye almaya başladığını kaydetti.

Hayatta seçkin ahit babasını denk aldığını fakat bu meslekle uğraşan büyüklerinin da tavsiyesiyle endüstri dalgıçlığı üzere Rize Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesinde sualtı teknolojisi bölümünde yetişek gördüğünü ifade fail Kabadayı, mezun olduktan sonraları birinci sınıf uran dalgıcı yerine mesleğe başladığını anlattı.

Kısaca 2 yıldır meslekte olduğunu dile getiren Zeybek, “Birçok aha çalıştım amma sunu etkilendiğim işlerden biri şu dakika çalışmaya devam ettiğim Silivri Yer Altı Gaz Depolama Tesisi Projesi oldu. Endüstri dalgıçlığının birlikte dışarıda halat, hortum işlerine ve dalgıcın giyinmesine de havari oluyorum.” dedi.

Kendi bölümünden çıkışlı bir nice öğrencinin bu mesleği ilerletemediği evet da ayrımlı tıpkı dalla uğraştığından bahseden Kaptan, sözlerini şöyle tamamladı:

“Endüstri dalgıçlığı haddinden fazla riskli ama benzeri o büyüklüğünde birlikte keyifli benzeri meslek. Ben bir nice arkadaşıma uran dalgıçlığını öneriyorum. Piyasada biraz elan bu alanda çalışan insan olması gerekiyor. Benim ayrımlı belgelerle bu işi acun çapında yapabilme hedefim var. Hakeza ayrımsız ekiple işlemek alelhusus çok güzel. Türkiye’nin yeryüzü iyi dalgıçlarıyla bu arada çalışıyorum diyebilirim. Bütünü birbirinden tecrübeli. Aralarındaki arz dinç hayat ego olduğum zaman biraz daha bana belletmen yaklaşıyorlar. Elimden tutuyorlar. Rahat olmamı söylüyorlar. Kâh işlerde apotr oluyorlar. Onlara dahi ayrıca teşekkürname ediyorum.”