SELIM Öğür Kayseri Saylav İsmail Emrah Karayel, Türk askerinin Azerbaycan’daki fariza süresinin uzatılmasına yönelik tezkereye ilgilendiren, “Türk askerinin orada bulunması hem ahi Azerbaycan’a aynı güven sağlanması hem üstelik bu bölgede barışın, istikrarın temini anlamında akıbet evre koskocaman.” dedi.

Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) Azerbaycan’daki görev süresinin 17 Son Teşrin 2022’den itibaren 1 yıl uzatılmasına müteveccih Cumhurbaşkanlığı tezkeresi, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.

İYİ Tümen Grubu namına mütekellim İstanbul Saylav Abdul Ahat Andican, 27 Ilkgüz 2020’da başlayıp Azerbaycan ordusunun bütün cephelerde ağır zaferiyle sonuçlanan Karabağ Savaşı’nın üzerinden iki sene geçtiğini anımsattı. Elde ettiği nazik muvaffakiyet için Azerbaycan ve Türkiye’nin kutlanması gerektiğini belirten Andican, yengi sarhoşluğu içerisinde hamasi nutuklar alaşağı etmek yerine bölgedeki gelişmelerin gerçekçi bire bir göz açısıyla değerlendirilmesi gerektiğine belen etti.

Andican, “Ecnebi ülke yahut milletlerin pasaport mandalığı dedikleri bu politikanın devamı halinde Rusya, mümasil aynı gelecekte Karabağ’da sulh gücü namına değil, kendi vatandaşlarının güvenliğini sağlayan bire bir vahim haline dönüşecektir. Bu durumda Karabağ meselesinin tarafları Azerbaycan ve Ermenistan değil, Azerbaycan ve Rusya olacaktır. Rusya’nın Ukrayna problemi bitmeme ettikçe bu acı şu anda rafta duruyor amma Ukrayna meselesini kendi istediği şekilde sonuçlandıran Rusya’nın henüz ahir hedeflerinden birisi Karabağ’üstelik benzeri Osetya veya Abhazya gerçekleştirmek olması direnerek muhtemeldir.” diyerek konuştu.

İYİ Partili Andican, partisinin tezkereye “tamam” oyu vereceğini belirtti.

“Ara Sıra lehçe ve toptan güçlerin olduğu aşikar”

MHP Grubu namına kortej düzlük Kayseri Saylav İsmail Özdemir, Mehmetçiğin, Türkiye ile Azerbaycan Beyninde Önemli Katılma ve Düğme Arkalama Anlaşması göre Türkiye’nin mesul olduğu alanlarda başarıyla çalışmalarını sürdürdüğünü anlattı.

Türkiye’nin, yaşanan gerginlik döneminde değme fırsatta Azerbaycan’ın yanı sıra olan tutumunu pekiştirdiğini ve alelhusus Ermenistan’ı çarpışma sonrası imzalanan anlaşmaya akla yatkın davranmaya çağırma ettiğini, Rusya’nın üstelik bu niyette olduğunun görüldüğünü tabir eden Özdemir, “Ancak Ermenistan’ı bölgenin tarihi ve güncel gerçeklerinden kesmek isteyen ara sıra bölgesel ve küresel güçlerin olduğu bile aşikardır, bunların başında birlikte Ermeni diasporasının tehlikeli ruh yürüttüğü KUL ve Fransa gelmektedir.” diyerek konuştu.

Rusya, Ermenistan ve Azerbaycan’ın 2020’da imzalanan anlaşmanın şartlarına uyulması konusunda mutabık olduklarını belirten Özdemir, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Istem edilen Ermenistan’ın bölgede yüklülük çıkaran öz unsurları ve nahiye dışından mevrut gayrı yıldırı gruplarına geçit vermemesi, biran önceki dahi taahhütlerini yerine getirmesidir. Bu çabalar sergilenirken askerlerimizin Zalim güvenlik güçleriyle omuz omuza yürüttüğü faaliyetlerin, bölgenin düzenlilik, abra ve barışına olan katkısının sürmesi gerektiği kanaatini taşıyoruz. Mehmetçiğin Kafkasya bölgesinde enerjik yaşayış göstermesinin ülkemizin erdemli menfaatine bakım ettiği hakikati bize bakarak açıktır. Bunun yanı sıra Azerbaycan ile olan ilişkilerimizin henüz doğacak tıpkı seviyeye ulaşması ve kapsamının genişlemesine müteveccih atılmış ve atılacak seçkin tür adımın bile arkasında olduğunu belirtmemiz gerekir.”

MHP’li Özdemir, tezkereye “evet” oyu kullanacaklarını söyledi.

“İran de Zengezur Koridoru’nun açılmasını istemiyor”

HDP Grubu yerine mütekellim Diyarbakır Milletvekili Hişyar Özsoy, parti namına elan eski askeri tezkerelerde olduğu kadar bu tezkereye da “müfit” oyu vereceklerini belirtti.

Türkiye’nin hem Azerbaycan hem da Ermenistan ile ferah ilişkiler yürütmesi gerektiğini belirten Özsoy, “Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin bildirme balaban hatası temas iki halka ahi halk kabilinden bakmamasıdır. Doğrusu bakmış olsaydı, tor Paşinyan-Aliyev toplantısı Soçi’dahi Putin’in ev sahipliğinde değil, belki da Türkiye’nin eş sahipliğinde İstanbul’bile, Ankara’dahi ya de Kars’ta, Erzurum’da yapılabilirdi. Türkiye bu fırsatı kaçırmıştır. Rusya, tek dönemde belki olmadığı büyüklüğünde Güney Kafkasya’ya yerleşmiştir. Şu dakika Rusya’nın iki dudağının arasında kalmış bir kaderleri var Azerilerin ve Ermenilerin; herkese eski olsun.” sözlerini sarfiyat etti.

CHP Grubu adına yaptığı konuşmada Eskişehir Mebus Utku Çakırözer, tümen olarak tezkereye “olur” oyu kullanacaklarını dile getirerek, “Bu tezkereyi, Azerbaycan ile olan dayanışmamızı, kardeşlik anlayışımızı göstermesi, pekiştirmesi açısından, onların yanı sıra olduğumuzu bire bir sefer daha hissettirmesi açısından sonuç paye balaban görmekteyiz.” şeklinde konuştu.

Zengezur Koridoru’nun kurulmasının Ermenistan vasıtasıyla sonsuz geciktirildiğini anlatan Çakırözer, İran’ın de bu koridorun açılmasını, çıkarlarına mugayir bularak istemediğini söyledi. Çakırözer, “Azerbaycan’dan son birliklerini elan on sene ilk calip Rusya’nın deminden hararetli bire bir şekilde Güney Kafkaslar’da askeri yaşayış gösteriyor olmasına hepimiz ilgi etmeliyiz. Hele bile önce Gürcistan, bilahare Kırım, deminden Ukrayna’nın değişik bölgelerine yönelik hukuksuz nehiy ve rabıt stratejisine bakılınca Kafkaslar’daki yıpranmamış Acımasız varlığına ve bu varlığın gerilimlere posta açılış potansiyeline, takkadak bizim değil, cemi bölgenin ve bütün dünyanın yakından eğilmesinde fayda var.” ifadelerini kullandı.

“Türk askerinin orada bulunması bölgede barışın, istikrarın temini anlamında akıbet adım majör”

DÜRÜST Tümen Grubu namına bayram alan Kayseri Mebus İsmail Emrah Karayel, Türkiye’nin Eş Suret aracılığıyla bölgenin güvenliğine, istikrarına ve yakınlar arasında cesaret inşasına katkı sağladığını belirterek, “TSK personelinin Ortak Hat’deki görevlerine devam etmesi Türkiye’nin bölgedeki faal ve yararlı rolünün ve milli menfaatlerimizin gereğidir.” diyerek konuştu.

Karayel, iki büyüklük arasındaki kardeşliği kadimleştiren Azerbaycan tezkeresiyle TSK tarafından başarıyla yürütülmekte olan görevlendirmenin tıpkısı yıl elan devam etmesinin, iki heybet için birlikte büyük ehemmiyet taşıdığına işaret ederek, ara sıra siyasi parti gruplarının tezkereye müspet yönde fikir kullanacağını açıklamasından duyduğu memnuniyeti anlatım etti.

Tezkerenin uzatılmasının bozukluk cesim olduğuna değinen Karayel, “12 Ilkgüz’dahi akşam saatlerinde Ermeniler eliyle başlatılan cüretkâr ve bunun neticesinde Daşkesen, Kelbecer ve Laçın bölgelerinde Azeri kardeşlerimizin, Azerbaycan askerlerinin bedel vermesi neticesinde Azerbaycan’dan 80 martir verilmesi ve Ermeni yoluyla üstelik 240 askerin durgun olması haddizatında burada barışın hangi büyüklüğünde kırılgan olduğunu bize ayrımsız el elan rapor etmektedir. O anlamda Türk askerinin orada bulunması hem ahi Azerbaycan’a tıpkı hamaset sağlanması hem üstelik bu bölgede barışın, istikrarın temini anlamında son evre heybetli.” dedi.

DOĞRU Partili Karayel, kardeşliğin tek taraflı olmayacağına dikkati çekerek, “Ermenistan, Bir Numara Dünya Savaşı’nın böylecene şu anki Türkiye toprakları, Osmanlı sınırları içerisinde Türk halkına gelişigüzel hangi büyüklüğünde ‘katliam’ diyerek tabir edilse bile soykırıma varan öldürme faaliyetleri içerisinde bulunmuştur. Bu anlamda Hocalı’daki kırım da dikkate alındığında Ermenistan’a ancak adalet ettiği şekilde fiyat verebiliriz. Onlar kardeşlikle ilgilendiren haklarını kendileri çoktan kaybettiler, kardeşliklerini gösterirlerse Türkiye Cumhuriyeti onlara de yumuşak yüzünü gösterecektir.” değerlendirmesinde bulundu.

“Keder gözyaşları bitti, deminden neşe gözyaşları var”

CHP Takım Başkanvekili Engin Altay üstelik şahsı yerine yaptığı konuşmada, TSK’nın Azerbaycan’daki görev süresinin uzatılması tezkeresine öğür namına “tamam” oyu vereceklerini rapor ederek, “Bacanak ve ahi Azerbaycan’ın geleceği ve kesim barışına katkı noktasında CHP’nin fikri nettir. SELIM Parti’ye birlikte kabul oyu verecek partilere dahi şimdiden teşekkür etmeyi tıpkı borç biliyoruz. Azerbaycan meselesi yıpranmamış bir maslahat değil. 30 yıllık incitici gözyaşları bitti, deminden alay gözyaşları var Azerbaycan’de.” şeklinde konuştu.

Dağlık Karabağ işgalinin sona erdirilmesinde Türkiye’nin katkılarının çokça olduğunu rapor fail Altay, “Amma bu katkıyı Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin yürütme organının katkısı yerine görürsek kusurlu yaparız.” ifadelerini kullandı.

Açık Deniz Altay, TBMM’nin o dönemde Azerbaycan’a çokça önemli katkılarda bulunduğunu de söyledi.

Görüşmelerin ardından yapılan oylamada kitap akseptans edildi.

TBMM Umumi Kurulunda henüz sonra partilerin ekip önerilerinin görüşmelerine geçildi.