TCMB sene sonu şişkinlik tahminini yükseltti

Türkiye Cumhuriyet Biçim Bankası (TCMB) Başkanı Ağma Kavcıoğlu, yılın üçüncü enflasyon raporunu açıkladı.

Türkiye Cumhuriyet Altını Hat Bankası (TCMB) Başkanı Akan Yıldız Kavcıoğlu, 2022 sene sonu şişkinlik tahminini 17,6 puanlık güncellemeyle yüzdelik 42,8’den yüzdelik 60,4’e yükselttiklerini belirterek, “Para Şişkinliği tutum aralığımızın ılımlı noktaları 2022 sonunda yüzdelik 60,4, 2023 böylecene yüzde 19,2 ve 2024 sonunda yüzde 8,8 seviyelerine tekabül etmektedir.” dedi.

Kavcıoğlu, yılın üçüncü para şişkinliği raporunun tanıtımı üzere Merkez Bankası İdare Merkezi’nde düzenlediği brifing toplantısında, itidalli vadeli tahminler üretilirken, baş nokta yerine soylu erki görünümü asıl aldıklarını söyledi.

İthalat fiyatları, gıda fiyatları, küresel nema ve maliye politikası kabilinden dışsal unsurlar amacıyla varsayımları gözden geçirdiklerini ve güncellediklerini belirten Kavcıoğlu, “Rusya-Ukrayna arasındaki gerilimin yunak patırtı ortamına dönüşmesiyle tarihi faziletkâr seviyelere vasıl mal fiyatlarında son dönemde düşüşler gözlendi. Antrparantez Çin’deki müstevli tedbirlerinin gevşetilmesi ve navlun kapasitelerinin artırılması birlikte mal fiyatlarındaki düşüşü destekledi. Sonunda mevcut anlatım döneminin başında oluşan yukarı yönlü adisyon sapması sonuç dönemdeki olumlu gelişmelerle bire bir cirim telafi edildi. Petrol fiyatları üstünde ise global okul çocuğu müteveccih endişeler ile gelişigüzel Rusya’ya yönelik yaptırım taahhütlerinin sürmesi, bazen enerji tesislerinin hizmet ve onarımları üzere en yönlü unsurların azalarak bile olsa sürdüğü bire bir görünüş bulunan. Bu çerçevede, kabak yer yağı fiyatlarına ve mal fiyatlarının umumi seviyesine ait yıl ortalaması varsayımlarımızı 2022 yılı için büyük oranda korurken 2023 yılı için zir yönlü güncelledik. Jeopolitik riskleri, tarımsal mal ve enerji fiyatlarındaki erdemli seviyeleri, ticaret kısıtlamalarını ve sunma kısıtlarını dikkate alarak azık fiyatlarına müteveccih varsayımlarımızı 2022 ve 2023 yılları için fevk yönlü güncelledik.” değerlendirmesinde bulundu.

Kavcıoğlu, toptan konuşu hayatiyet üzerinde, jeopolitik riskler, kalan erke maliyetleri ve muhtemel bildirme sıkıntılarına dayalı belirsizliklerin artmasına sadık namına dış mektepli ilgili varsayımları geçen rapor dönemine bakarak zir taraflı düzeltilmiş ettiklerinin altını çizerek, “Antrparantez, toptan enflasyondaki artışa sınırlanmış 14 olarak önümüzdeki dönemde finansal koşulların benzeri esbak ifade döneminde öngörülenden daha hasis olacağını varsaydık. Tahminler üretilirken, makroekonomik politikaların itidalli vadeli bire bir perspektifle enflasyonu düşürmeye odaklı, liralaşma adımları kapsamında koordineli aynı şekilde belirlendiği tıpkısı görünüş anne aldık.” ifadelerini kullandı.

Pahalılık tahminlerini paylaşan Kavcıoğlu, şunları kaydetti:

“Temel varsayımlarımız ve gelişmemiş vadeli öngörülerimiz çerçevesinde, mülk politikası duruşunun sürdürülebilir bedel istikrarı hedefi doğrultusunda belirleneceği aynı görünüm altında, toptan sulh ortamının yeniden üretim edilmesi ve negatif genişlik şoklarının sona ererek enerji dahil mal fiyatlarının normalleşmesiyle enflasyonun aşamalı namına azalacağını ve hedeflere yakınsayacağını öngörüyoruz.

Tahminlerimize ilişik tavzih etmek istediğim makro tıpkı ilke de tahmin aralıklarımıza ilişkindir. Şişkinlik yükseldikçe enflasyon beklentilerindeki dağılım açılmakta, dolayısıyla enflasyonun tahmin edilebileceği antrakt genişlemektedir. Bu uzanım anlayış patikamıza yansıtılmıştır. Bu çerçevede, para şişkinliği hesap pusulası aralığımızın orta noktaları 2022 yılı sonunda yüzdelik 60,4, 2023 yıl sonunda yüzde 19,2 ve 2024 sene böylelikle ise yüzde 8,8 seviyelerine istikbal etmektedir. Böylecene 2022 sene sonu şişkinlik tahminini 17,6 puanlık güncellemeyle yüzdelik 42,8’den yüzdelik 60,4’e, 2023 sene sonu tahminimizi ise 6,3 puanlık tıpkı güncelleme ile yüzde 12,9’dan yüzdelik 19,2’e yükselttik. Herhangi Bir iki yıl için saksı koşullarındaki güncelleme tahminler üzerinde sırasıyla 4,1 ve 4,4 fakül kadar etkili oldu. Türk lirası cinsinden ithalat fiyatları ve azık fiyatları varsayımlarındaki güncellemeler 2022 yılı enflasyon 15 tahminlerini sırası ile 7,4 ve 3,0 puan büyüklüğünde üst çekerken, 2023 yılı para şişkinliği tahminlerini 0,1 ve 1 benek yükseltti. Yönetilen yönlendirilen fiyatlardaki ayarlamalar ve temel birim ücretlerdeki artışın 2022 sene sonu pahalılık tahminini toplamda 2,8 puan artırıcı etkisi oldu. Bu kalemlerdeki güncellemenin 2023 yıl sonu pahalılık tahminine katkısı ise 0,9 fakül ile elan düşük kaldı. Mavera yandan, 2022 ve 2023 yılları için bundan sonra açığındaki güncellemenin tahminlere etkisinin berenarı kapalı kalacağını hesaplıyoruz.”

Rusya-Ukrayna çatışmasının Avro bölgesi ilkin gelmek amacıyla enerji, emtia tedarikiyle değer ve ticaret kanalları üstünde suratsız etkisinin artarak sürmesinin toptan büyüme görünümü üzere riziko teşkil ettiğine dikkati calip Kavcıoğlu, enflasyondaki yükselişin beklenenden etraflı süreceği düşüncesiyle alınan ve ülkeler arasında mefret farklılıklar gösteren servet politikası kararlarının belirsizliğe kere açarak, küresel ekonomide münhal yavaşlama olasılığını güçlendirdiğini söyledi.

Enerji ve mal fiyatları, arz koşulları ve tedarik sürelerinde sonuç dönemde rölatif iyileşme olduğunu dile getiren Kavcıoğlu, benzeri taraftan Rusya-Ukrayna çatışması ve müstevli zımnında tarihi efdal seviyelere ulaşan enerji, sınai mızrap ve tarımsal mal denk endekslerinde sadık düşüşler görülürken, ayrıksı taraftan mütekâmil ve gelişmekte olan ülkelerde tedbir sürelerindeki gecikmelerin azalmaya başladığını ifade etti.

Özellikle gelişmekte olan ülkelerde tedbir süreleri serencam aylarda alışılagelen seviyelere yakınsarken, mütekâmil ülkelerdeki rötar sürelerinin, iyileşmeye karşın halen yüksek seviyesini koruduğunu belirten Kavcıoğlu, “Amma Velakin enerji fiyatlarındaki erdemli seviyeler ve oynaklık, fiyatlar üstünde sıklet oluşturmaya bitmeme etmektedir. Toptan enflasyondaki dallı güllü seyir bitmeme etmektedir. Mütekâmil ve gelişmekte olan ülkelerdeki pahalılık oranları sonuç 25 yılın sunu efdal düzeyine ulaştı. bahis konusu ülkelerdeki sene sonu şişkinlik tahminleri, yeryüzü kısıtları, enerji fiyatlarındaki müphemlik ve erke tedarik sürecindeki aksamalar kabilinden sebeplerle üst cepheli güncellenmiştir. Bu gelişmeler, küresel enflasyonun kalıcılığı konusundaki endişeleri üstelik güçlendirmektedir.” diye konuştu.

Kavcıoğlu, yaşanan büyük arz şoklarına karşın yurt içi konuşu faaliyetin, sürdürülebilir yapıda ve kıvrak şekilde bitmeme ettiğini dile getirerek, müstevli sonrasında acilen normalleşen ve imalat sanayinin öncülüğünde dış tecim yapısında inkılap geçiren Türkiye ekonomisinin, 2022’nin bir numara çeyreğinde almanak bazda yüzdelik 7,3 büyüdüğünü anımsattı.

Yıllık büyümeye açık ihracatın serencam 5 çeyrek altın boyunca fazlalık yönde yardım sağlamaya devam ettiğine dikkati çekici Kavcıoğlu, üretim tarafında ise hizmet ve endüstri sektörlerinin büyümeye yardım vermeyi sürdürdüğünü söyledi.

Türkiye ekonomisinin, istihsal, dış satım ve istihdamı artırmayı merkeze kayran strüktürel inkılap sürecinde olduğunu vurgulayan Kavcıoğlu, şöyle devam etti:

“Bu sürecin yansıması olarak çevrimsel etkilerden arındırılmış cari dengemizdeki iyilik eğilimi bitmeme etmektedir. Eşit ve hisse senedi çevrimi etkilerinden arındırıldığında Türkiye ekonomisi bu analizin yapılmaya başlandığı 2004’ten bu yana ilk kez ve sıkışık iki çeyrek altın akan çok vermiştir. Eksantrik bire bir ifadeyle, toptan mal fiyatları normalleşme eğilimine girdiğinde ekonomimiz cari çok verme kapasitesine kazanmış olacak. Bu boyut, Türkiye ekonomisi amacıyla bakir benzeri dönemin başlangıcına, enerji ve emtia fiyatları normalleştiğinde gelişmemiş vadeli finansman ihtiyacının asgariye indiği ihracata dair büyümeye meni etmektedir. Uygulamakta olduğumuz politikalarla, kıymet istikrarının anne unsurlarından birisi adına gördüğümüz bu dönüşümün kalıcı olması için bindi vermeye bitmeme edeceğiz.”

Kavcıoğlu, bu tahavvül sürecinin sonucu olarak yatırım harcamalarının dimdik ve sürdürülebilir tıpkı çerçevede bitmeme ettiğine vurgu yaparak, istihsal kapasitesini destekleyen yatırımların, alelhusus sanayi üretiminin öncüsü olan araba-teçhizat yatırımlarının muvazeneli ve cıvıl cıvıl benzeri büyümeye işaret ettiğini söyledi.

Bu yılın önce çeyreğinde araba-teçhizat yatırımlarının almanak bazda yüzdelik 10,5 büyüdüğünü belirten Kavcıoğlu, sürdürülebilir nema ve fiyat istikrarına arz taraflı desteğin devamı amacıyla zaruri olan yatırım ihtiyacının ulaşılabilir, uzun vadeli ve bağan saygınlık Türk lirası finansmanla karşılanmasının önem yer ettiğini vurguladı. Kavcıoğlu, “Türkiye ekonomisinin üretim, ihracat ve istihdamı artırmaya odaklı tüvana ve sürdürülebilir büyüme performansının müzahir bileşenleri olan araba-donatı yatırımlarının ve kemiksiz ihracatın milli gelirden aldığı pay muvazeneli bir şekilde yükselmektedir.” ifadesini kullandı.

“Üretimin yapısında sürdürülebilir bileşenlerin payının artması istihdama müspet yansıdı”

Araba-teçhizat yatırımlarının istikrarlı artmasının, ekonominin yeryüzü kapasitesini büyüterek mihman eşit istikrarına da katkı sağlayacağının altını çizen Kavcıoğlu, yılın ikinci çeyreğinde çöz dilek yataya yakın seyrederken, endüstri üretiminin aut talebin da katkısıyla gücünü koruduğunu söyledi.

Üretimde gözlenen artışın, imalat sanayinin geneline yayılırken dış satımcı sektörlerde endüstri üretiminin elan birlikte etkili seyrettiğini tamlayan Kavcıoğlu, endüstri ciro endekslerinin da elverişsiz dışı talebin sanayi üretimini müspet etkilediğini gösterdiğini bildirdi.

Kıvrak konuşu büyümenin sığa kullanım oranlarına de yansıdığını, sığa kullanım oranları cemi sektörlerde yükselirken, bazen zir sektörlerde tarihî ortalamaların bile üstüne çıktığını anlatan Kavcıoğlu, şöyle konuştu:

“Bu format, ilave sığa ihtiyacına meni etmekte ve yatırım talebini desteklemektedir. Esbak devir ortalamalarının üzerinde seyreden imalat uran yetenek tasarruf oranları, firmaları kapasite genişletmeye isteklendirmek yoluyla, yatırımlardaki akva eğilimin bitmeme edeceğine belen etmektedir. Kapasite artışları serencam dönemde envestisman iştahı yüksek olan firmaların bulunduğu sektörlerde daha belirgindir. Gerçekten, sormaca verileri birlikte temmuz bakımından firmaların envestisman harcamalarının ati dönemlerde artmaya bitmeme edeceğini göstermektedir. Bu eğilimin yatırım malı üreten ve ihracatçı sektörler özellikle girmek amacıyla cümle sektörlere yayılarak güçlendiğini gözlüyoruz. Ocak-mayıs ayları ortalamasıyla bakıldığında envestisman malları dış alım miktarında ve anamal malları özellikle olmak için endüstri üretiminde tanıdık artışlar, sabit sermaye malları talebinin dallı güllü seyrettiğini teyit etmektedir.”

Kavcıoğlu, üretimin yapısında envestisman ve ihracat kadar sürdürülebilir bileşenlerin payının artmasının istihdam üstünde dahi olumlu yansımaları olduğunu dile getirerek, iş gücü piyasasında istihdama katılma oranı artmaya devam ederken süreduran sayısındaki göçük eğiliminin üstelik sürdürdüğünü rapor etti.

Mayıs kocaoğlan bakımından bütün istihdam edilen can sayısının zaman ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak 30,8 milyon kişiyle tarihsel faziletli seviyeye ulaştığını belirten Kavcıoğlu, başıboşluk oranının yüzdelik 10,9 olmasının istihdam açığının halen faziletkâr seviyelerde seyrettiğini gösterdiğini kaydetti.

Türkiye ekonomisindeki serencam dönme istihdam gelişmelerinin imge verici olduğunu vurgulayan Kavcıoğlu, 2020 yılı ikinci çeyrekten itibaren hemen kalan endüstri üretiminin beraberinde envestisman harcamaları ve ihracatın birlikte etkisiyle istihdam edilen birey sayısının 2022 yılının geçmiş çeyreği itibarıyla 1,3 milyonu bakım sektöründe, 900 binden ilavesi uran sektöründe görünmek üzere yaklaşık 2,7 milyon güç arttığını söyledi.

Kavcıoğlu, istihdamdaki artışın benzeri ülkelere kıyasla oldukça faziletkâr olduğuna meni ederek, “Sene başından itibaren ise istihdamımız tahminî 846 bin kişi arttı. Iştirak ve istihdam göstergelerinin salgın öncesi seviyelerin üstüne çıkma olması, salgın sonrası hisse senedi gücü piyasalarının sağlığını göstermesi açısından muhteşem gelişmelerdir.” dedi.

Müstevli öncesi kararlı tahaccüm eğilimine eş ihracatın, müstevli sonrası ateş çoğalma göstererek 2022 yılının önceki yarısında yıllık bazda kestirmece yüzde 20 artışla 126 milyar dolar seviyesine ulaştığını anlatan Kavcıoğlu, bu miktarın, ihracat üzere evvel 6 ayda ulaşılan tarihsel bildirme efdal düzey olduğunu tabir etti.

Kritik dönemeçte ihracatçılara sağlanan akla yatkın koşullar

Eke ticari şürekâ arasındaki ısıdam çatışmaya rağmen rekorlar facia ihracat performansının üç ana sebebi olduğunu tamlayan Kavcıoğlu, “Birincisi, salgın sonrası toptan ticaretin yeniden şekillenişinde Türkiye’nin cemaat olduğu avantajlar. İkincisi, ihracatçılarımızın dayanıklı ve esnek yapısı yardımıyla değişen koşullara uyum terazi kapasiteleri. Üçüncü sebebin ise ilkin Model Bankası başlamak üzere mali sistemimizin mevki ekonomimiz amacıyla nazik dönemeçte ihracatçımıza sağladığı uygun koşullar olduğunu değerlendiriyoruz. Mayıs bakımından envestisman ve ihracat kredilerinin ticari krediler içindeki payı yüzdelik 28’e yaklaşarak akıbet 20 yılın sunu faziletli seviyesine ulaştı.” değerlendirmesinde bulundu.

Kavcıoğlu, yerli üretim ve ihracattaki artışın önem yeryüzü ettiğini dile getirerek, bu doğrultudaki soylu erki politikaların dahi katkısıyla karşılık etkilerinden arındırılmış dış satım hacim endeksinde canlı aynı çoğalma ve ithalat cirim endeksinde ise bölümsel azalış gerçekleştiğini söyledi. Kavcıoğlu, toptan enerji ve mal fiyatları kaynaklı rekor seviyedeki eşit artışlarının dış alım hacim endeksindeki düşüşün üstünde olmasının aut tecim açığındaki iyileşmeyi sınırlandırdığını bildirdi.

İhracatın işaret ve alım satım çeşitliliğinin akıbet dönemde çabuklaşmak yoluyla dengeli arttığını belirten Kavcıoğlu, 2022’dahi ihracatın devlet ve kitap çeşitliliğinin 2006’ya göre iki hatim arttığını, 2015-2022 yıllarında ihracattaki artışın tahminî yüzde 29’unun eskimemiş muamele girişleriyle gerçekleştiğini, ihracatçı firmalarının streç ve ateş parçası yapısının ekonomiyi dışsal şoklara alın koruduğunu kaydetti.

Firmaların yıpranmamış ürünler sunmak ve kullanılmamış pazarlar tedarik etmek vasıtasıyla sergilediği esnekliğin, sonuç dönemde yaşanan sıcak arbede dahi karışma olumsuz koşullarda beklenen kayıpların telafi edilmesine imkan sağladığını anlatan Kavcıoğlu, dış dengenin oylumlu öge olmasının yanında geniş istihdam ve sağlık kaynağı dahi olan turizm sektörünün geçmiş 5 aydaki performansının memnuniyet donör olduğunun altını çizdi.

Ziyaretçi sayılarının 2021’e bakarak mahiye bazda artım kaydettiğinin ve 2019 rakamlarına yaklaştığının görüldüğünü tamlayan Kavcıoğlu, yolculuk gelirlerinde ulaşılan seviyenin ise 2019 yılını geçtiğini söyledi.

Kavcıoğlu, kredilerin sığa artırıcı ve ihracatı destekleyen yatırımlara dönüşmesini sağlayacak şekilde hedefli alanlarda kullanımının kâin politikalar amacıyla şişman ehemmiyet yeryüzü ettiğini dile getirerek, yatırımları ve üretim kapasitesini artıracak hedefli güven kullanımının hem sürdürülebilir büyümenin sağlanmasına hem de akan işler dengesine müspet ulama vereceğini belirtti. Kavcıoğlu, şunları kaydetti:

“Yılın önceki altı ayında gerçekleşen ticari güven artım miktarı geçmiş şeş ayda gerçekleşen artışın 3,9 katına, 2021 yılı tamamındaki artışın ise 2,5 katına çıkmıştır. Yılın önce çeyreğinde kredilerde gözlenen bu ivmelenme sonrasında paydaşlarımızla koordineli ve hedefli emniyet politikamızla uyumlu kendisine, KOBİ, dış satım, envestisman, tarım gibi bazı seçili emniyet türleri hariç doğmak amacıyla kocaman ihtiyati tedbirler aldık. Bu tedbirler sonucunda, sonuç dönemde ticari ve bireysel kredilerin tahaccüm hızlarında tıpkı yavaşlama gözlenmiştir. Esasen bu doğrultuda, 2021 yılının ikinci yarısından itibaren atılmış adımlarla mütemmim kredilerinin cümle krediler içindeki payı büyük ölçüde gerilemiştir.”

Share: