CHP Adana Saylav Müzeyyen Şevkin, TBMM Zelzele Araştırı Komisyonu’nda, “İllere dayalı İl Afet Risk Azaltma Planı (İRAP) raporları hazırlamışsınız. Maraş’tan tutun işte alelhusus bu 11 ili kapsayan bire bir diyar kıyamet raporu hazırlamışsınız ve bu az daha oradaki depremin büyüklüğünü hatta Urfa’daki selin gelebileceğini de öngören tıpkı rapor amma ne efsus kim gördüğümüz şu ki depremin tarz üssünü neredeyse verecek kadar ağır sıklet benzeri çalışmanın yapıldığı İRAP raporlarıyla ilgilendiren hangi nev benzeri mücahede yapıldı? Kırık zonu üzerinde doğrudan yer alan bu 11 ilimizde illet bir dönüşüm sağlanmadı?” dedi.
CHP Adana Saylav Bezenmiş Şevkin, 6 Küçük Ay depremlerinden sonraları kurulan TBMM Hareket Araştırma Komisyonu’nda, o tarihten bu yana ortaya çıkan sorunlarla ilgili konuştu. Jeoloji Faziletli Mühendisi olan Dr. Şevkin şunları söyledi:
“KIRIK ZONU ÜZERİNDE DOĞRUDAN KAYRAN DÜZLÜK BU 11 İLİMİZDE NİYE BİR TAHAVVÜL SAĞLANMADI”
“Elbette maatteessüf bire bir dönemde ikinci deprem komisyonunda görev almak felek oldu. Cenabıhak ayrımsız daha felek etmesin diye gine dercetmek istiyorum. Ego şu anda söyleyeceğim şeylerin AFAD emekçilerine müteveccih olmadığını buradan hikâyelemek isterim. Depremde mesai ve ulama sunmuş bilcümle AFAD görevlilerine buradan teşekkürlerimizi bellemek istiyorum ama şunu gerçekli dile anlatmak durumundayız, AFAD deprem öncesi, zelzele sırası ve deprem sonrasında ya üstelik afet öncesi, afet sırası ve facia sonrasına dönük hazırlıkları olması müstelzim aynı kurumken maalesef ‘çök, dek, tutun’ kadar müsamere niteliğinde benzeri tatbikatın yapıldığı bu depremden ihtimal 1-2 ay evvel mecmu zamanını hatırlamıyorum ama ‘çök, fırıldak, tutun’ şeklinde benzeri müsamere şeklinde tıpkısı şeyin yapıldığı ve bizim 2021 yılında tamamlamış olduğumuz burada bir nice milletvekilinin da görev almış olduğu ‘Yer Sarsıntısı Komisyonu Raporu’nda öne sunmuş olduğumuz önermelerden özellikle 1, 2’sini derk etmek isterim: 16’ncı maddemizde, diyoruz ki, ‘Merkezi ve yerel parçalanmamış amme alım ve kuruluşları, akademik kuruluşlar, özel sektör, sivil topluluk kuruluşları, iletişim araçları, aile ve bireye büyüklüğünde uzanan toplumun kamu kesimleriyle özellikle zelzele girmek için bulunan ve kullanılmamış tekmil kıyamet risklerini, her türlü facia ve müstacel durumu ve facia yönetiminin tam süreçlerini havi Türkiye Facia Hile Izlem Belgesi ve Gösteri Planı hazırlanmalı ve uygulamaya geçilmelidir.’
Tamam siz illere dayalı İl Kıyamet Riziko Tenkis Planı (İRAP) raporları hazırlamışsınız. Maraş’tan tutun aha özellikle bu 11 ili kapsayan bir el afet raporu hazırlamışsınız ve bu neredeyse oradaki depremin büyüklüğünü antrparantez Urfa’daki selin gelebileceğini üstelik öngören tıpkısı anlatım amma hangi yazık ki gördüğümüz şu ki, hem sarsıntı öncesi alınması müstelzim önlemlere dair çokça domuzuna raporlar, haddinden fazla fotoğraflar ve haddinden fazla himmet mevdu Maraş raporu yanımda, birçok ile ait raporlar bile yanımda şu anda Maraş’ı afişe etmek istiyorum. Akıbet rütbe zer tıpkısı mücahede işlenmiş, tamam buna dair hangi zümre önlemler makbuz? Yani AFAD’dan hem bu haddinden fazla cesim kıtipiyoz bile altın çalışmaların vadi aldığı ve depremin forma üssünü neredeyse verecek kadar ciddi ayrımsız çalışmanın yapıldığı İRAP raporlarıyla ilgili ne zümre tıpkı düzentileme yapıldı? Zer meslektaşım ifade etti, kirik zonu üzerinde aracısız düz alan bu 11 ilimizde niye tıpkısı dönüşüm sağlanmadı? Fay zonuna dönük icraat, bakın burada tekrar bizim 22’nci maddede diyoruz kim, ‘ Belde Kentçilik Bakanlığı, Mekansal Planlama Umumi Müdürlüğü aracılığıyla yürütülen mekansal planlama sürecinde çalışkan kirik zonlarının 1/1000 ölçekli haritalanması, kirik sakınma zonun oluşturulma kriterlerinin belirlenmesi ve bu projenin ülkenin tamamını kapsayacak şekilde geliştirilmesi ve tamamlanması sağlanmalıdır’ diye önermemiz var. Bire Bir kalem bu kirik yasası hayata geçmedi. Ego 2020’dahi buna ilişik tıpkısı yasa teklifi sundum. Maalesef 2021’birlikte geldi ve reddedildi hangi eyvah kim…
“50 BİN İNSANIMIZI GÖÇÜK ALTINDA BIRAKARAK DENEYİMLEDİK Kİ AFAT POLİTİKA CALIP BİR ŞEYDİR”
Şunu bütün bu arada yaşadık ki hangi yazık kim deneyimledik 50 bin insanımızı gerileme altında bırakarak deneyimledik kim afat siyasa dışı benzeri şeydir. Yani kimden gelirse gelsin, ustalık olan önerilerin hayata geçirilmesi nazik önem taşımaktadır. İçişleri Bakanlığı’nca fay yasasına ilgili çalışmanın da yaptırıldığından bilgimiz var.
“SEBEP ALTERNATİF İLETİŞİM MEKANİZMASI OLUŞTURULAMADI”
Bozukluk bugüne büyüklüğünde hayata geçmedi? 50 bin insanımızı kriz altında çoğaltmak yerinde mıydık bunun üzere? İRAP raporları önermeler ne hayata geçmedi? Bize sayın İçişleri Bakanı bundan sonra dedi ki, ‘GSM operatörleri çökmüştü, yollar kapanmıştı.’ Evet akıllıcasına, yollar kapanmıştı, GSM operatörleri çökmüştü. Peki sizin bile tabir ettiğiniz kabil burada kıvrak ısı yayımı yani 21’inci yüzyıldayız ve okunabilen bildirişim araçlarının sağlanabileceği bire bir sistem tekrar bizim bu raporumuzda, önermelerimizde var. Buna dayalı illet tıpkısı almaşık ısı yayımı, bildirişim mekanizması oluşturulamadı? Yolların ve havalimanlarının kapatılması, bizim milyonlarca kez ifade ettiğimiz, jeoloji mühendislerinin herhangi bir ant temas alanda söylediği jeoteknik etütlerin yapılması, kirik zonları üstüne bu makro beceri yapıların yapılmaması gerektiği, özellikle söz misali bu Amik ovasında hem bir numara mertebe deprem bölgesi hem Amik gölünün kurutularak nitelikli ekincilik toprağı ve alüvyonal toprak üzerindeki Amik Ovası üstüne yapılan havalimanına mamul olması, Adıyaman’ın üstelik benzer şekilde mamul olması bilimin ve tekniğin öncelenmemesinden kaynaklanıyor. Bu tıpkı mazeret midir? AFAD’ın kapalı olduğu aynı İçişleri Bakanlığı’nın, ‘yollar kapalıydı, GSM operatörü çalışmıyordu’ tıpkısı mazeret değil arkadaşlar. Yani AFAD zaten yapması müstelzim hakeza bir facia simultane, muhtemel bire bir sarsıntı muhtemel gelişigüzel facia anında hazırlıklı olup, bunların envanterinin matrut olup, bunun namına ikame edebileceği havalimanlarından tutun, hareket makinelerine, kurtarma ekiplerine, askeri elemanlara mesela 7269 mahdut Facia Yasası’nın 7’nci maddesi der kim, ‘Valiler kaime verir ve cıvıl cıvıl harekete geçer.’
“ORDUNUN VE AFAD’IN GECİKMELİ HAREKETE GEÇMESİ İNSANLARIN ORADA DİRİ DİRİ ÖLMESİNE NEDEN OLDU”
Ordunun rötarlı harekete geçmesi, AFAD’ın gecikmeli harekete geçmesi insanların orada diri diri ölmesine neden oldu. Yani zımnında bunun mazereti nedir çok merak ediyorum doğrusu yani AFAD’ın tek başına bu organizasyonu yapamadığı ortada… Buna ilişik Kandilli Rasathanesi’nin ayrı bire bir büyüklük verdiği, yaşadığımız bu sonuç depremde bile sabah 7.6 kadar yer sarsıntısı açıklanırken Amerika’dan 7.8 tabir edilince bizim düzelti yaptığımız bir süreci yaşadığımız ve bu kadar koordinasyonsuzluğun, plansızlığın yaşandığı ayrımsız süreçte tıpkı Afet Bakanlığı koordinasyonunun varlığına inanıyor musunuz? Bir Kıran Bakanlığı olmalı mıdır? Yani bütün bu koordinasyonu yürütecek facia öncesi, kıyamet sırası ve sonrasına çevrik bir Kıyamet Bakanlığı olmalı mı?
“BÜTÜN BU 11 İLİMİZDE AYRI AYRI BERIBENZER KAÇ İNSAN YAŞAMINI YİTİRMİŞTİR?”
Tıpkı ayrıksı sorum 7269 dar Facia Yasası mecmu 64 almanak bire bir yasa, bunun günümüz ustalık koşullarına ve teknolojik yapılanmalarına makul ağıl getirilmesine ilgili görüşleriniz nedir, onu tetkik etmek isterim. Bağımlı sırasıyla bütün bu 11 ilimizde değişik siftinlik birçok insan yaşamını yitirmiştir? Resmi rakamlara bakarak 50 bin deniliyor amma tığ biliyoruz kim o enkazları gören ve yaşayanlar yerine, buradayız. O kıran bölgesinden gelen insanlar adına, yıkılan binalar ortaya konulduğunda bu insan sayısının elden bununla sadık olmadığı ortada, tekrar bu illerde kayıp ihbarları geliyor daima, bu kaybolma herif sayısı kaçtır? AFAD’ın buna ilgili bilgisi var mı?
“300 BİN GSM HATTI VE 183 BİN KREDİ KARTININ HİÇ KULLANILMADIĞI İDDİALARI AHIRET YOLCULUĞU SAYISININ ÇOK OLDUĞUNA YÖNELİK BİR İŞARET ADINA YORUMLANIYOR”
Depremden sonra 300 bin GSM abonesinin çökertme telefonunu on paralık kullanmadığı ve 183 bin cesaret kartının da tek kullanılmadığına müteveccih iddialar, ölüm sayısının açıklanandan aşkin olduğuna müteveccih bire bir meni namına yorumlanmaktadır. Bu konuyla ilgili tıpkısı çalışmanız var mı, önünüzde duran tıpkısı malumat var mı? Gene sarsıntı bölgesi 11 ilde kaybolma çocuklardan bahsediliyor. Hep birçok çocuk hayatını kaybetmiştir ve kaç çocuk kayıptır? Sayın Cumhur Reisi, AFAD vasıtasıyla evi ve gelişim yeri çokça, ölçülü, birkaç hasarlı vatandaşlara 10 bin teklik destek verileceğini belirtmişti. Adana’da evi birkaç hasarlı birçok depremzede bu destekten hala yararlanamadı. Apartman altında, gelişim yeri zarar gören bir nice yurttaş 10 bin lirayı alamadı. AFAD’ın Adana’bile ifa yapmadığı depremzede var mıdır, varsa kaçtır? Ben özlük ilimden soruyorum, başka iller amacıyla dahi bağımlı bu istifham tekrarlanabilir. Bu ödemeler ne devir tamamlanacaktır?
Hala bugün de bize keçe alamadığını ileten depremzedeler vardır. Buna ilişkin elinizde bili var mı? Esasen Adıyaman ve Şanlıurfa’birlikte sellerden engel gören insanlar üzere hangi çeşit yardımlar yapılmaktadır? Normalde ben birlikte senelerce mamure düzenlenen anne yer bilimsel etütlerde vadi almış bir mühendis yerine bu mühendislik yapıları yapılırken, 500 almanak akış ve yağış rejimine bakıp bu akıntı ayn önünde bulundurularak zira 1 sene, 2 yıl değildir ki bu mühendislik yapısı 30, 40, 100 yıl hizmet edecektir. 10 sene gelmez amma 50 yıl bilahare aynı baskın geldiğinde buna dayalı o mukataa alanının ve mühendislik projesinin yapılması gerekmiyor mu? Buna dayalı tıpkı çalışma olması gerekmiyor mu? Buna dayalı görüşlerinizi ve bu selin geleceği bağıra bağıra tam meteoroloji istasyonlarınca tabir edilmiş olmasına rağmen bozukluk bu çadırlar tıpkısı sel afetinin yaşanabileceği alanlara konteynerler kuruldu, çadırlar buraya bozukluk kuruldu diyerek bunu dahi buradan kaşımak isterim. Fayların deformasyon zonu üzerine bina yapılmaya bitmeme edecek misiniz? TOKİ’ler aşağılık o fay zonu konusunda yapmaya bitmeme edecek mi? Birçok sayı hususi ve kamu yapısı burada var diye niteleyerek tamamlamış olayım.”
