Çin’deki bölük krizi siyasileri zora sokabilir

Çin Kerem Başkanı Şi Cinping güzeşte beş altı yıl zarfında ülkenin şişman uygulayım bilimi şirketlerini sınırladı, Hong Kong’daki el erki talebini dizginledi ve Covid-19 vakalarının azaltılması üzere Şangay’da 26 milyon kişinin karantina altında kalmasını sağladı.

Dayanabilen dönemeçlerden sıyrılmayı başaran Şi, konut krizinden darbe alabilir. Krizin her an derinleşmesi zımnında Şi, aile sahibi atılmak talip ölçülü sınıflardan tepeden inme tıpkısı yer okumayla yüz yüze.

Varlıklarının değerinin eridiğine tanık olan mutedil sınıflar inşaatı kısa daireler için tutulu bölük kredilerini ödemeyi reddediyor.

AYAK HALKLARININ SERVETİNİN %70’İ MÜLKLERE BAĞLI

Gayrimenkul piyasası ülkenin iktisadi faaliyetinin beşte birini oluşturuyor. Öte yandan Çin’üstelik ayak halklarının servetinin kestirmece yüzdelik 70’i mülke ilişkin ve bu nedenle hane krizi yönetim açısından en kırılan politik konulardan biri.

Aylardır sivri manivela kullanan Çinli emlak geliştiricilerini dizginlemekte kararlı davranan Şi’nin hamleleri sunu bir iki 24 önde mevrut gayrimenkul şirketini çöküşün eşiğine getiren rekor tıpkı direnim dalgasına misil açmıştı. Bu süreçte denizaşırı ara kazanç piyasasından 80 milyar dolardan çok tutar silinmişti.

91 ŞEHİRDE 301 PROJE BOYKOT EDİLİYOR

Bloomberg’in haberine göre halihazırda Çinliler kestirmece 91 şehirde sunu birkaç 301 projeye münteşir bire bir boykotla ayaklanma ediyor.

Çinliler tutulu hane kredilerini ödemeyi reddediyor ve müteahhitleri ödemesini yaptıklarını söyledikleri daireleri teslim etmemekle suçluyor. Boykottan etkilenebileceği melhuz tutulu bölük kredilerinin değeri hesap kendisine 2 trilyon yuana (297 milyar dolar) yükseldi.

‘EVLERİN NEGATİF VARLIK HALİNE GELMESİ ÖLÜM KALIM MESELESİ’

Singapur Ulusal Üniversitesi’nde doçent olan Alfred Wu, “Çin’bile eş düzlük şahıslar bu prosedür için genellikle yekpare ailenin kaynaklarını benzeri araya getirir. Evlerinin negatif huzur haline gelmesi onlar amacıyla ölüm kalım meselesi” ifadelerini kullandı.

Fakat kriz ev sahibi kalkmak isteyenler kadar Şi açısından da banal acı sonuçlar doğurabilir. Seçme ilkokul yılda ayrımsız gerçekleştirilen Çin Komünist Partisi Kongresi’ne aylar kaldı ve Şi bu kongrede üçüncü misil koltuğunu arkalamak istiyor.

ÖDEMELERDE ERTELEMEYE GİDİLEBİLİR

Çin Çap Başkanı bu bağlamda sorunu çözmeye yönelik adımlar atıyor. Bloomberg pazartesi, Çin’in durdurulan projelerdeki ipotekli ev kredilerinin ödemesinin gelişigüzel ceza yükümlülüğü olmadan arızi adına durdurulmasına olanak tanıyabileceğini bildirmişti.

Bu hamlenin domestik yönetimleri ve bankaları, geliştiricilerdeki finansman eksiklerini kapatmaya seslemek dahi karışma piyasayı istikrara kavuşturmak amacıyla hazırlanan daha serbest tıpkısı traksiyon kapsamında uygulanabileceği belirtilmişti.

‘Şİ’NİN İSTİKRARI KORUMASI ÖNEMLİ’

Fransa merkezli hayat yönetimi şirketi BNP Paribas Asset Management’ın mümessil Asya Pasifik envestisman stratejisti Chi Lo, “Çin’da bu soy bire bir ipotekli konut kredisi boykotunu ilk defa görüyoruz ve çıplak bire bir biçimde Pekin’in dikkatini çekmiş durumda. Şi’nin 20. fırka kongresinden önce istikrarı koruması majör” dedi.

Gelişigüzel ne kadar boykotlar portföylerin sadece epey ayrımsız bölümünü etkilese de protestoların tezce tırmanması, sakıt konut fiyatları ve duran projelerin elan açık tıpkısı hoşnutsuzluğu tetikleyebileceğine müteveccih endişeler kâin.

Pekin merkezli medya kuruluşu Caixin yüzlerce yapım firmasının, geliştiricilerin onlara medyun olması dolayısıyla faturalarını ödeyememekten şikayet ettiğini bildirdi.

Singapur merkezli UOB Kusma Hian şirketinde çözümleyici olan Liu Jieqi’ye bakarak krize yönelik mekanizmanın dikkatli tıpkı şekilde tasarlanması gerekiyor, aksi hâlde elan aşkın kişi boykota katılabilir.

YÖNETİME DAİR FARKLI HOŞNUTSUZLUKLAR MEVCUT

Ev piyasasındaki huzursuzlukların yanında Çin, son aylarda içtimai meselelerle ilgili aynı dizi film çevrimiçi protestoya dahi tanıklık etti. Boynundan zincirlenmiş halde kâin sekiz bala annesinin görüntüleri şubatta infiale hastalık olmuştu. Sabık kamer restoranda aşındırmak yerken darp edilen kadınların görüntüleri da nazik reaksiyon çekmişti.

Çin’deki içtimai eylemcilik örneklerini inceleyici Kentucky Üniversitesi’nden Zixue Tai ülkedeki birçok protestonun belirli benzeri sonuca yansımak amacıyla “stratejik olarak öz kendini sınırladığını belirtiyor. Tai bu cins huzursuzlukları gine Şi yönetimine yönelik tepkinin bire bir yansıması kendisine düşünülebileceğini dile getiriyor.

Tai, “Ulusal hükümetin bakış açısına bakarak, vatandaşların sesini bastırmaktansa, halkın bunu cevaz verilen benzeri dereceye kadar hariç atmasına olanak temyiz etmek muhtemelen daha tehlikesiz” ifadelerini kullanıyor.

‘SİSTEMSEL BİR SİYASİ KRİZ YAŞANABİLİR’

Çinli gayrimenkul şirketlerini uzun inceleyici yatırımcı araştırı platformu Smartkarma’dahi Asya piyasası uzmanı ve hür analist olan Travis Lundy ise, yerel yönetimlerden bindi istenebileceğini söylüyor. Lundy’ye bakarak projelerde azınlık hisseleri almak, özel gayeli tahviller yoluyla kaynak toplayarak devreye dercetmek benzer.

Yetkililer, rekor temerrütler yurt sektörünü vursa da alıcılara aile teslim etmenin gerekliğini vurguluyor. Fakat, boykot edilen kredilerin çoğu, temerrüde düşen inşaatçıların projelerine sınırlanmış.

Çin’e dayalı araştırmalar tay tay arabası Orient Capital Research Inc.’in genel müdürü Andrew Collier, haddinden fazla daha aşkın sayıda kişinin eş bire bir endişeye kapılması durumunda boykotların sistemsel benzeri siyasi akse yaratabileceğini söyledi.

2023 yılında hane piyasasını neler bekliyor?

 

Çin, Acımasız enerjisine 25 bilyon dolar harcadı

 

BM: Çin nüfusu 2023’ten itibaren azalacak

 

Share: