Konya’da uydu vericisiyle 3 yıldır izleme edilen “Yörük” adlı step kartalı, ayrımsız haftada Mutedil Afrika ülkesi Çad’a ulaştı.
Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Dulda ve Milli Parklar Umumi Müdürlüğü Melez Hayatı Ofis Başkanlığı Tarım ve Orman Uzmanı Dr. Burak Tatar, AA muhabirine, ” Türkiye’deki Nesli Od Altındaki Çeşitler İçin Eylem Planlarının Hazırlanması, Uygulanması ve İzlenmesi Projesi”nin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü koordinasyonunda, Tabiat Esirgeme ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü yoluyla yürütüldüğünü söyledi.
Yaban hayatı biyoloğu Tatar, 2020’den bu yana sürdürülen projenin koruyucu yöneticiliğini üstlendiğini belirterek, çalışmanın tabiat siper açısından haddinden fazla önemli olduğunu vurguladı.
8 türde 50’nin üzerinde kuş strateji ediliyor
Proje kapsamında nesli od altında olan türlerle ilişik çalışmaya başladıklarını anlatan Tatar, şunları söyledi:
“Tepeli pelikan, şah kartalı, yılan kartalı, step kartalı, turna, leylek, değerli delimsirek ve kişmiri akbaba kabil türlere donör takıyoruz. Serencam 6-7 yıldır bu türleri vericilerle strateji yazar, hayat alanlarını belirliyoruz. ‘Nereler korunursa bu popülasyonları koruyabiliriz?’ bunu çıkartmaya çalışıyoruz. Kafile eden çeşitler için kafile yollarını ve konakladıkları alanları belirliyoruz. Verici taktığımız 8 türde 50’nin üzerinde bireyi izleme ediyoruz. Bildirme etraflı kesiksiz izleme ettiğimiz kuş turna. Bire Bir turnayı 6 sene izleme ettik. Genişlik teferruatlı vuzuh mezuniyet edeni step kartalı. Step kartalları, Mutedil Afrika’ya, Çad, Etiyopya ve Kamerun’a barhana ediyor.”
İzledikleri kartal kuluçkada 3 bala çıkardı
Donör takılması üzere kuşun çocuk olması gerektiğine dikkati çeken Tatar, “Yeni yumurtadan çıkmış biraz haftalık ayrımsız bireyi aldık. Donör taktık ve bunu 3 sene süresince strateji ettik. Üç sene boyunca bu birey Çad’a gitti geldi. Herhangi Bir şita süresince yeniden bir bölgeye gitti geldi. Üçüncü sene sonunda donör taktığımız alanın rast yuvasını yaptı. Hayvanın yuvasını müzakere ettik ve baktık kim kuluçkaya yatmış. Buradan dahi 3 çocuk daha çok. Bu yavrulardan dahi ikisine verici takmıştık ama maatteessüf yavruları haddinden fazla yaşamadı.” diyerek konuştu.
Saatte 60 kilometre hızda, 2 bin metre yüksekte uçmuş
“Yörük” adını verdikleri ve 3 sene boyunca izledikleri bozkır kartalının Konya’dan Afrika’ya kafile güzergahını entelekt takip ettiklerini anlatan Tatar, şunları kaydetti:
“Konya’dan çıktıktan sonraları Karaman, Adana ve Hatay Şev Boğazı’ndan aşağıya iniyor. Suriye, Lübnan, İsrail ve Mısır’a geldikten sonradan bile elan güneye doğru yönelerek Sudan ve Çad taraflarına gidiyor. Dönüşü birlikte benzeri rota üzerinden sağlıyor. Yılda tıpkı azimet-periyot oluyor. Güzün güneye göç ediyorlar, mart-april civarında bile tekrar geliyor. Yaptığımız tespitlerde 50-60 kilometre aceleten gidebildiğini gördük. Bu yolculuğu genellikle benzeri hafta sürüyor diyebiliriz. Hoppadak karaların üstünde oluşan hamam çekicilik akımları vardır. Hakeza termal çekicilik akımlarını yakalayınca kuş, döne döne yükselir. Kestirmece 2 kilometre yüksekliğe çıktıktan sonra kendini bırakır ve tek kanat çırpmaksızın kestirmece 50-60 kilometre gidebilir. Yörük’ü, şu anda Çad taraflarında, strateji etmeye bitmeme ediyoruz.”
Tatar, göçün temelinde azık bulma ihtiyacının olduğunu, kış şartlarının tagaddi üzerine menfi etkisinden periferi hayvanların akla yatkın ortamlara gittiğini sözlerine ekledi.
