Antalya Tecim Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Başkanı Ulu Aşılanmamış, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) marifetiyle açıklayan Eylül ayı Tarımsal Girdi Fiyatları Endeksini (Tarım-GFE) değerlendirdi.

Aşılanmamış, Ilkgüz ayı tarımsal üretici karşılık endeksinin (Ekincilik-ÜFE) aylık yüzdelik 7.14, yıllık ise yüzdelik 156 namına açıklandığını anımsatarak, “Zirai faaliyetlerde bulunanlar açısından serencam benzeri almanak nabız sürekli sektörün aleyhine seyrederken April, Mayıs ve Temmuz aylarında üretici lehine aynı kapsam yaşanmış, Ilkgüz ayında ise rakamlar yeniden yetiştirici lehine dönmüştür. Önümüzdeki aylarda bu eğilimin devam etmesi, müstahsil kesimi için müterakim zararları durdurmak açısından olumlu beklentidir” dedi.

Yıllık artışta tezek yeniden lider

TÜİK yoluyla açıklayan Eylül kocaoğlan Ekincilik-GFE’nin alt kalemlerine bakıldığında, tarımda geçer not dünyalık ve hizmetlerin fiyatlarında aylık yüzdelik 2.89 ve yıllık yüzde 145.02 çoğalma car edildiğini kaydeden Aşılanmamış, mahiye bazda tohumda yüzdelik 19.71, enerjide yüzde 6.62, gübrede yüzdelik 3.72, ilaçta yüzdelik 3.47, veteriner hizmetlerinde yüzde 2.23, yemde yüzde 0.27 ve ayrıksı kalemlerde ise yüzde 2.46’lık değişimlere ilgi çekti. Tohumda yıllık yüzdelik 98.99, enerjide yüzdelik 193.88, gübrede yüzdelik 226.63, ilaçta yüzdelik 110.51, veteriner hizmetlerinde yüzde 38.73, yemde yüzdelik 145.46 ve sair kalemlerde ise yüzdelik 66.12 çoğalma olduğunu tamlayan Komutan Aşılanmamış, “Zirai yatırıma katkı sağlayıcı servet ve hizmetlerin fiyatlarında ise maaş yüzde 2.91 ve almanak yüzde 95.12’lik artma car edildi” dedi.

Üreticinin beklentisi müspet

TÜİK’in Eylül ayı tarımsal üretici fiyat endeksinin (Ekincilik-ÜFE) mahiye yüzdelik 7.14, almanak ise yüzdelik 156 olarak açıkladığını anımsatan Büyük Aşılanmamış, “Tarımsal faaliyetlerde bulunanlar açısından serencam tıpkısı almanak meyil daima sektörün aleyhine seyrederken Nisan, Mayıs ve Orak Ayı aylarında üretici lehine tıpkı durum yaşanmış, Ilkgüz ayında ise rakamlar gine müstahsil lehine dönmüştür. Önümüzdeki aylarda bu eğilimin bitmeme etmesi, üretici kesimi üzere kümeli zararları bloke etmek açısından olumlu beklentidir” ifadelerini kullandı.

“Angarya artıyor”

Yurtiçi ve yurtdışı müstahsil enflasyonlarının birlikte tarım sektörünü bilvasıta kendisine etkilemeye devam ettiğini söyleyen Komutan Ali Aşılanmamış, Eylül ayında açıklayan aylık yüzde 0.67 ve yıllık yüzde 117.04 düzeyindeki yurtdışı üretici enflasyonu (Yd-ÜFE) ile maaş yüzdelik 4.78 ve almanak yüzdelik 151.50 düzeyindeki yurtiçi üretici enflasyonu (Yi-ÜFE), genel kendisine sektörün geçmişten mevrut maliyet yükünü gelecekte dahi taşımaya bitmeme edeceğini gösterdiğini kaydetti. Aşılanmamış, “Başka taraftan Yi-ÜFE içindeki azık imalatı, maaş yüzdelik 3.48 ve yıllık 146.95 düzeyinde çoğalma göstermiştir. Azık imalatı enflasyonu, aylıkta ve yıllıkta Tarım-GFE’den erdemli ama Tarım-ÜFE’den bağan seyretmiştir” diyerek konuştu.

Ilkgüz ayında müstahsil kesimdeki bu enflasyonlara değer mütemmim enflasyonu TÜFE’nin maaş yüzdelik 3.08 ve yıllık yüzdelik 83.45 ilan edildiğini anımsatan Başbuğ Aşılanmamış, “Mütemmim taraftaki işlenmemiş azık enflasyonu ise Ilkgüz’de aylık yüzde 1.07 ve yıllık yüzde 82.39 düzeyinde car edilirken, gözyaşı sonuç sebze enflasyonu maaş yüzdelik 1.97 ve yıllık 58.77 yerine zar edilmişti. Tüketici taraftaki bu rakamlar, üreticilerin maruz kaldığı maliyet artışlarını yaklaşık yarı yarıyadan az tüketiciye yansıtabildiğini göstermektedir” değerlendirmesinde bulundu.

Mevsimsel yükseliş uyarısı

Aşılanmamış, Haziran ve Ağustos aylarındaki aylık düşüşlerin sonbaharda yerini yükselişe bırakmaya başladığına dikkat çekerken, şunları kaydetti:

“İlan edilen rakamların, Eylül ayları itibariyle göreceli erdemli bire bir çağ içerisinde olduğumuzu göstermektedir. Haziran ve Ağustos aylarındaki aylık düşüşler, bağ bozumu geldiğinde yerini yükselişe bırakmaya başlamıştır. Önümüzdeki dönemde, göveri fiyatlarında sezonluk tıpkısı yükseliş yaşanma ihtimali bibi geçerlidir.” – ANTALYA