TGDF, yaptığı açıklamayla Türkiye İstatistik Kurumu marifetiyle açıklanan dış tecim verileri temel alınarak hazırlanan TGDF Sayısal Vukuf Paneli verilerini paylaştı.

01 ile 23 fasılları arasındaki tekmil GTIP kalemleri ile 29. ve 35. fasıllardan seçili ürünlerin karışma edildiği hesaplamalara bakarak, 2022 yılının geçmiş yarısında sektörün dış ticaret dahası esbak yılın bir dönemine kıyasla yüzde 22,1 düştü.

Hususi Tecim Sistemi (ÖTS) çerçevesinde yayınlanan aut ticaret verilerine bakarak 2022 yılının önceki 6 ayında dış satım, eski yılın bir dönemine bakarak yüzdelik 19,5 artarak 12,15 bilyon dolara, dış alım yüzdelik 31,3 artarak 10,41 milyar dolara ulaştı.

İhracatın 2022 yılının geçmiş 6 ayını önceki yıla kıyasla yüzdelik 19,5 artışla geçirmesi büro açısından müspet değerlendirilirken, ithalattaki çoğalma hızının bu oranı açık şekilde eski olması birlikte dikkati çekti.

Haziran 2022’de, esbak yılın bire bir ayına göre yüzdelik 14 artan maaş dış satım değeri 2,14 milyar dolar olarak gerçekleşirken, ithalat yüzdelik 51,2’lik bire bir artışla 1,79 bilyon dolar oldu.

Aut ticaret ilavesi, geçtiğimiz yılın gerisinde kaldı

2022 yılının önceki 6 ayında aut ticaret ilavesi eski yılın benzeri dönemine göre yüzde 22,12 düşüşle, 1,74 bilyon dolar yerine gerçekleşti.

Devir yıl genelindeki kemiksiz dış satımcı konumunu korumasına rağmen, yılında evvel yarısında geçtiğimiz yılki dış tecim fazlasının gerisinde kaldı. Yılın ilk aylarında dış tecim fazlasındaki çoğalma, esbak yıla nazaran yüzde 50 seviyesindeydi.

Mart ayında bu celal yüzde 101,5’e ulaştı. Ancak nisan, mayıs ve özellikle haziran aylarındaki yüksek aylık dış alım rakamları, mayıs ayında mahiye bazda aut tecim açığı verilmesi, dış tecim fazlasını aşağıya çekti.

Birim ihracat değeri 2022 yılının ilk 6 ayında geçmiş yılın tıpkı dönemine göre yüzdelik 9 artarak 1,162 dolar/titrem adına gerçekleşti. İthalat ünite değeri ise esbak yıla bakarak yüzde 12,1 artışla 689 dolar/ton’a yükseldi.

Dış ticarette öne çıkan ürünler

2022 yılının önceki 6 ayında ihracatta öne çıkan ürünler sırasıyla un, musaffa ayçiçeği yağı ve makarna olurken bu mahsulat toplanmış ihracatın kısaca yüzdelik 13’ünü oluşturdu.

2022 yılının geçmiş 6 ayında arz çok ithal edilen ürünler ise sırasıyla buğday, soya fasulyesi ve kabak ayçiçeği yağı oldu. Bu 3 iz, toplam ithalatın yaklaşık yüzdelik 35,5’ini, yani 3’te 1’inden fazlasını oluşturdu.

2022 haziran ayında ihracatta öne çıkan ürünler arıtılmış ayçiçeği yağı, buğday unu ve kiraz oldu. tıpkısı dönemde sunu çokça ithal edilen ürünler soya, buğday, ve kabak ayçiçeği yağı oldu.

Yeryüzü fazla ithal edilen nişane kalemlerinde Rusya-Ukrayna’nın yeri

Verilere bakarak, ithalatta geçmiş sırada kayran düz buğdayın bildirme çok ithal edildiği evvel 2 ülkenin şu anda savaşta olan Rusya ve Ukrayna olması dikkati çekti. Yılın önce 6 ayındaki buğday ithalatında bu 2 ülkenin payı yüzde 90’ın üzerinde düzlük aldı.

Haziran ayında yapılan 175,3 milyon dolarlık buğday ithalatının 160,7 milyon doları, yani yüzdelik 91,7’si Rusya’dan geldi. İthalatta 3. sırada düz düz idmansız ayçiçeği yağında dahi evvel 2 sırada Rusya ve Ukrayna saha aldı.

Yılın önce 6 ayındaki idmansız günebakan ithalatında bu 2 ülkenin payı yüzde 97,4 oldu.

Türkiye’nin ithalatında geçmiş 3 sırada yer düz 2 üründe, ithalatın çok büyük aynı bölümü şu anda cenk halinde olan Rusya ve Ukrayna’dan yapıldı. Geçtiğimiz günlerde Türkiye’nin önderliğinde, Rusya ve Ukrayna ortada imzalanan tahıl koridoru anlaşmasının bu rakamları lacerem etkileyeceği ilerleyici aylarda galiba olacak.

Yer çok ihracat özne sektörler

2022 yılı önceki 6 ayına ait dış ticaret verileri sektörlere bakarak incelendiğinde 1.196 milyon dolarla şeker ve şekerli mamuller, 1.043 milyon dolarla nebati yağ, 981 milyon dolarla gözyaşı ürün, 938 milyon dolarla anif kabuklu meyveler ve 734 milyon dolarla balıkçılık-su ürünleri sektörleri en aşkın ihracat yapan sektörler yerine sıralandı. Bütün ihracatın yüzdelik 40,3’ü bu 5 kürsü aracılığıyla gerçekleştirildi.

2022 yılı geçmiş 6 ayında hayvan yemi, bitkisel yağ, un, hint bademi-çikolata ile şeker hastalığı ve içimli mamuller sektörleri ise sunu çok ithalat işleyen sektörler olarak sıralandı.

Hep ithalatın yüzde 72,7’si, az daha 4’te 3’ü bu 5 kesim marifetiyle gerçekleştirildi. Bu oranın efdal olması ve önceki dönemlere bakarak artması, ithalatın biraz sektörde yoğunlaştığını gösterdi.

Yegâne başına hayvan yemi sektörü, 2022 yılının ilk 6 ayında 3,191 milyon dolar tutar ile hep ithalatın yüzde 30,7’sini, yani az daha 3’te 1’ini oluşturdu.

Bitkisel yağ sektörü, 2021 yılında 3 bilyon doları aşan dış alım ile mecmu ithalatın yüzdelik 17,9’unu oluşturmuştu. 2022 yılının önce yarısında bile 1,984 milyon dolar ile bütün ithalatın gine yüzdelik 19,1’ini oluşturdu.

Dış ticarette öne çıkan ülkeler

2022 yılının ilk 6 ayına ilgilendiren dış ticaret verileri ülkeler bazında incelendiğinde genişlik haddinden fazla dış satım yapılan 5 talih 1,723 milyon dolarla Irak, 817 milyon dolarla Almanya, 725 milyon dolarla ABD, 692 milyon dolarla Rusya ve 381 milyon dolarla İtalya oldu. Bu 5 ülkeye yapılan dış satım, hep ihracatın yüzde 35,7’sini oluşturdu.

Ülkelere göre sunma çokça ihraç edilen mahsulat Irak için dondurulmuş tavuk eti, un, domates salçası, Almanya üzere fındık içi, ambalajlanmış fındık, kiraz, ÇAKER üzere sakızlı jöleli şekerler, elma suyu ve soya fasulyesi oldu.

Talih bazında ithalat verileri incelendiğinde, 2022 yılının ilk 6 ayında en aşkın ithalat yapılan ülkeler Rusya, Brezilya, Ukrayna, Malezya ve BENDE oldu. Bu 5 ülkeden yapılan ithalat, hep ithalatın yüzde 58,9’unu oluşturdu.

Türkiye’nin bildirme çok dış alım yaptığı önceki 3 ülkeden ikisinin, şu anda savaşta olan Rusya ve Ukrayna olması, aynı zamanda Rusya’nın umum ithalattaki payının yüzde 28’e andıran olması dikkati çekti.

Rusya ve Ukrayna’dan yapılan dış alım ise bütün ithalatın yüzdelik 37,8’kayınbirader oluşturdu.

İthalatta öne sâdır mahsulat Rusya için buğday, idmansız çiçek yağı ve kuş yemi mısır; Brezilya üzere soya, kahvehane ve buğday, Ukrayna amacıyla buğday, dane darı ve gündöndü ve oldu.

Türkiye sigorta sektörünün büyüklüğü 400 bilyon TL’yi aştı

ABD’de dış tecim açığı 6 ayın dibinde

Kimya sektöründen 7 ayda 19,7 milyar dolarlık ihracat