2022 yılına ilgili zirai destek ödemelerine ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’bile yayınlandı. Buna göre; Türkiye Ekincilik Havzaları Istihsal ve Sübvansiyon Modeli kapsamında buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale için dekar başına 75 lirası süt, 46 lirası basılmış doğmak üzere 121 lira destek sağlanacak. Gözyaşı öz üreticilerine kilogram başına verilecek prim ödemesi 13 kuruştan 30 kuruşa yükseltildi. Örgensel matbua ve örgensel tarım ile gani tarım desteklerinde ise artım yapılmadı. Bindi ödemeleri 2023 yılında yapılacak.
“2022 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemeler ve 2023 Yılında Uygulanacak Tezek ve Sertifikalı Zürriyet Tasarruf Desteklerine İlişkin Cumhur Reisi Kararı”, Resmi Gazete’dahi yayınlandı. Değişmeyen, 1 Ev 2022 tarihinden lakırtı etmek için zaman itibariyle yürürlüğe girdi.
Buna göre, Rençper kayıt Sistemi’ne (ÇKS) karışma olan çiftçilere dekar başına buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale için 75 lirası mazot ve 46 lirası matbua tutmak amacıyla hep 121 lira destek verilecek.
EN EFDAL IFA CEHRE VE ÇELTİKTE
Dekar başına yeryüzü faziletli destek ödemesi cehre ve çeltikte olacak. Buna göre, pamuk ve çeltik üretenlere dekar başına 250 lira süt ve 21 teklik basılmış desteği başlamak için toplamda 271 liralık; nohut, sıska fasulye ve yasmık üretiminde dekar başına 75 liralık motorin ve 21 liralık basma desteği olmak için 96 liralık; kumpir ve soya fasulyesi üreticilerine dekara 125 lira motorin ve 21 liralık matbu girmek için 146 lira; kontekst ayçiçeğinde dekara 88 liralık süt ve 21 liralık gübre desteği görünmek üzere toplam 109 teklik bindi ödemesi yapılacak.
Dane akdarı ve fındık ve başka ürünlerde süt desteği dekara 62 lira, tezek desteği 21 liralık doğmak üzere 83 liralık, kanolada dekara 88 liralık süt ve 21 liralık matbua desteği doğmak için toplanmış 109 liralık, aspir için dekara 76 liralık mazot ve 21 teklik gübre almak amacıyla 97 teklik bindi ödenecek.
Kuru soğan, yaş öz ve zeytinde dekara 63 teklik motorin ve 21 lira tezek gelmek için 84 lira, yemleme bitkilerinde dekara 94 lira süt ve 21 teklik matbu desteği ile 115 liralık bindi ödemesi yapılacak.
NADAS İÇİN DEKAR BAŞINA 38 LİRA MAZOT DESTEĞİ SAĞLANACAK
Tarım destekleri kapsamında nadasa bırakılan arazilere üstelik bindi sağlanıyor. 2022 yılı destekleri kapsamında, nadasa bırakılan ekincilik arazileri için 38 teklik motorin desteği verilecek.
ORGANİK GÜBRE DESTEĞİ ARTMADI
İlk öğün 2019 yılında ödenmeye başlanan cani uzvi-organomineral tezek desteği kapsamında uzvi basma kullanan çiftçilere verilen destek miktarı değişmedi. Organik matbua kullanan çiftçilere 2022 istihsal yılı üzere dekara 20 lira destek ödenecek.
TOPRAK ANALİZ DESTEĞİ 40 LİRADAN 50 LİRAYA ÇIKTI
Yer Analiz Desteği, minimum 50 dekar ve vücut ekincilik arazilerinde, arttırma değme 50 dekara kadar aynı çözümleme için Tarım ve Orman Bakanlığı’nca mezun Yerey Çözümleme laboratuvarlarına çözümleme başına geçen sene 40 lira olan bindi 50 liraya çıkarıldı.
ORGANİK TARIMDA DESTEK ARTIŞI YOK
Üç kategoride ödenen örgensel tarım desteğinde seçkin artım yapılmadı. Birinci kategoride bireysel ürün sertifikası ile istihsal yapanlara sabık sene olduğu kabilinden dekara 100 teklik, bire bir kategoride yetiştirici grubu im sertifikasıyla istihsal yapanlara 50 lira ödenecek. İkinci kategoride bireysel yayın sertifikasıyla istihsal yapanlara 40, grup sertifikasıyla istihsal yapanlara 20 teklik, üçüncü kategoride ise dekara 10 teklik destek ödenecek.
İYİ TARIM DESTEĞİNE ARTIŞ YAPILMADI
İyi tarım desteklerinde dahi gelişigüzel çoğalma yapılmadı. Güzeşte yıl olduğu kadar ferah ekincilik uygulamalarında dekar başına 150 teklik ile 10 teklik ortada mütebeddil oranlarda bindi ödemesi yapılacak. Arıcılık Taşıt Sistemi ve Uzvi Ekincilik Vukuf Sistemi’ne kayıtlı, örgensel statüde mevcut kovanlar üzere sili yetiştiriciliği fail çiftçilere kovan başına 15 teklik destek verilecek.
ZEYTİN REHABİLİTASYONU DESTEĞİ DEKAR BAŞINA 100 LİRA
Fındık üreticilerine kayran bazlı dirimlik desteği kapsamında, belirlenen yerlerde yapılan üretimde dekara 170 teklik adına ödenecek. Tiran organik-organomineral matbua desteği kapsamında dekara 20 liralık sübvansiyon ödemesi yapılacak. Geleneksel zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu desteği kapsamında dekara 100 teklik bindi verilecek.
FARK ÖDEMESİNDE 18 ÜRÜNDEN SADECE YAŞ ÖZ DESTEĞİ ARTTI
Fark ödemeleri kapsamında belirlenen havzalarda yetiştirilecek mahsulat üzere verilecek destekler dahi tayin edildi. Buna göre, 2022 üretim yılında prim desteği olarak adlandırılan ayırt ödemesinde 18 üründen hemen gözyaşı öz desteği 13 kuruştan 30 kuruşa çıkarıldı. Değişik ürünlerde destek artışı yapılmadı. 2020 ve 2021 üretim yılında olduğu kabilinden 2022 yılında üstelik çevre gün çiçeği, sıska fasulye, nohut, mercimekte kilo başına 50 kuruş destek verilecek. Kütlü pamukta kilogram başına 110 kuruş, soyada 60, kanolada 80, aspirde 55, dane mısırda 3, buğday, arpa, çavdar, tritikale ve çeltikte 10 kuruş, zeytinyağında 80 ve dane zeytinde 15 kuruş sübvansiyon primi ödemesi yapılacak.
SU SIKINTISI OLAN BÖLGELERDEKİ ÜRETİME FARK ÖDEMESİNE İLAVE YÜZDELIK 50 BINDI ÖDENECEK
Bu arada, su kısıtı olan bölgelerde nohut, yasmık ekenlere sunulan fark ödemesine arttırma yüzdelik 50 destek ödenecek. Damlama sulama ile sulanan alanlar hariç kuş yemi mısıra sübvansiyon ödemesi yapılmayacak.
HAVZA DIŞINDA ÜRETİM YAPANLARA BINDI YOK
Cumhur Reisi Kararı uyarınca, Türkiye Tarım Havzaları Istihsal ve Tutma Modeli kapsamında desteklenen ürünlerin kesim dışında yetiştirilmesi durumunda belirlenen ürünlere motorin, basma, ayırt ödemesi, sıkı içi sertifikalı döl tasarruf, ağızotu bitkileri ve fındık alan bazlı dirimlik desteği verilmeyecek.
YEM ÜRETİCİLERİNE HASAT KAYDIYLA BINDI SAĞLANACAK
Ekincilik Havzaları Üretim ve Tutma Modeli kapsamında ağızotu bitkileri desteğinde ÇKS’ye mukayyet arazileri üstünde sert yem peyda etmek üzere çok yıllık ve biricik yıllık yemleme bitkileri ekimi eden üreticilere ürünü hasat etmeleri kaydıyla bindi sağlanacak.
Yem bitkileri üretim desteği, dekar başına doğmak üzere korunga üzere 90 lira, bir tane yıllık yemleme bitkileri üzere 60 teklik, silajlık ekilişler (karışık/zayıf) amacıyla 60 lira, bireşimli çayır mera üzere 150 lira, çokça almanak ağızotu bitkilerinde bulaşık olanlar amacıyla 90 liralık, kuru olanlar üzere birlikte 40 liralık ve silajlık ekilişler amacıyla 100 liralık olacak.
Yer şeş sularının sıkı seviyede ve akarsu kısıtı olduğunun Ekincilik ve Orman Bakanlığı’nca tayin edildiği havzalarda bu yıl ekilen yemleme bezelyesi, fiğ, Macar fiği, burçak ve mürdümük için yem bitkisi desteğine ilave yüzde 50 bindi verilecek.
BUZAĞI BAŞINA 500 LİRA DESTEK
Hayvancılık alanında, programlı aşıları tamam, 4 kamer ve gövde yaşta, ilkine buzağılama yaşı bildirme aşkın 960 dönem veya son iki buzağılama arası genişlik çok 600 çağ olan ineklerin doğan buzağıları amacıyla efsanevi başına 500 liralık bindi sağlanacak.
Ağrı, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Muş, Cıvıl Cıvıl, Rize, Sivas, Şırnak, Trabzon, Tunceli ve Van’birlikte doğan buzağılar amacıyla arttırma 200 liralık ödenecek.
Döl Kontrolü Protokolü kapsamındaki boğalardan, protez tohumlama sonucu doğan buzağılara ilave 100 teklik destek ödenecek.
Buzağı destek şartlarını karşılayan buzağı başına ödeme vahit miktarlarının 20 başa büyüklüğünde ıcığı cıcığı, 21-100 başa kadar yüzdelik 75’i, 101-500 çıban için yüzdelik 50’si ödenecek.
DİŞİ MANDALAR İÇİN 500 LİRA DESTEK
Dişi mandalar üzere 500 teklik, nesep kütüğüne kayıtlı davetkâr mandalar üzere ilave 300 teklik, programlı aşılarının tamamlanması kaydıyla 4 ay ve gövde malaklar için 500 lira, soy kütüğüne kayıtlı malaklar için da ilave 300 liralık, suni tohumlamadan doğan malaklara ayrıca arttırma 500 teklik destek ödenecek.
Islah gayeli benzin zımni analizi yapılan ve bakanlıkça belirlenen süt nitelik kriterlerini sağlayan takma tohumlamadan doğan bozulmamış sütçü yahut toplanmış ırk beherglas açık ağızlı üzere 100 liraya büyüklüğünde bindi verilecek.
En bir iki 1 esas, sunu aşkın 50 temel düve (camız karışma) alımına birlikte bakanlıkça belirlenecek düve bedelinin yüzdelik 40’ı yetersiz içinde zade ve düve merkezlerinden realizasyon edilen düvelere ise yüzde 50’si kadar sübvansiyon ödemesi yapılacak.
HASTALIKLARDAN ARİ İŞLETME DESTEĞİ 600 LİRA
Hastalıklardan elbisesiz pres desteği, maya boğalar dışındaki 6 kamer vücut yaştaki ayvaz hayvan bilimi dış, kül sığırlar üzere hayvan sahiplerine 600 liralık ödeme gerçekleştirilecek.
Ari sığır başına ödeme vahit miktarları 500 başa büyüklüğünde bütün, 501 esas ve gövde üzere yüzdelik 50’sine değer gelen tutarın ödenmesi yoluyla uygulanacak. Ayrıca Musaddak Benzen Çiftliği Sertifikası’na topluluk işletmelerdeki açık işletme desteği düzlük bütün sığırlar üzere ilave 100 liralık destek verilecek.
Nezaret kayıt sistemlerine kayıtlı, yetersiz süresince doğmuş ve besi süresini tamamlamış ayvaz sığırlarını (manda dahil) mevzuatına akıllıca kesimhanelerde kestiren, Bakanlıkça ırk ve çeşit bazında belirlenecek karkas ağırlığı kriterini sağlayan 1-200 kafa üzere (200 kelle dahil) efsanevi başına devir ve birim değer üzerinden 500 teklik destek ödenecek.
ÇOBAN BAŞIN İSTİHDAMINA 12 BİN LİRA BINDI VERİLECEK
Küçükbaş hayvancılık desteklemelerinde, sürücü istihdam desteği, 100 mir ve üst kurnaz kucak inat varlığına ehil işletmelere yahut çobanlara 12 bin liralık namına ödenecek.
Damızlık koyun-tutturuk yetiştiricileri birliklerine örgen yetiştiricilerin, Nezaret pusat sistemlerine mukayyet kart kucak başına 50 teklik, iri tutturuk başına 50 teklik, bilgili ankara keçisi başına ilave 20 teklik, göçkün yetiştiricilerine kurnaz kucak muannit başına ilave 2 teklik bindi ödemesi yapılacak.
Bir önceki yılın kurnaz koyun-muannit desteğini alan ve terviç yılında deneyli kucak aksi sayısını zait işletmelere, bir önceki yılın kuzu ve oğlaklarının, sübvansiyon yılında kart koyun, muannit vasfına ulaşanlarına Bakanlıkça belirlenen artım oranını aşmamak kaydıyla efsanevi başına 200 teklik bindi ödenecek.
İPEK BÖCEĞİ VE TİFTİK YETİŞTİRİCİLERİNE DESTEK
Moher ve Yapağı Ekincilik Komutan Kooperatifleri Birliği’ne (Tiftikbirlik) sınırlanmış kooperatiflere, Damızlık Kucak Inatçı Yetiştiricileri Birlikleri’ne veya Bakanlığa kayıtlı yün el işi tesislerine yetiştirici makbuzu karşılığında satan ve Moher Pusat Sistemi (TKS) Vukuf Tabanı’na kaydettiren üreticilere oğlak tiftiğinin kilogramına 70 lira, sermaye tiftiğin kilogramına 60 liralık, sekunder tiftiğin kilogramına 25 teklik, sözleşmeli istihsal kapsamında üretilen tiftiğe de arttırma 10 lira ifa yapılacak.
İpek böceği yetiştiriciliğinde ücretsiz yavru sağlayan Koza Ekincilik As Kooperatifleri Birliği’ne (Kozabirlik), dağıttığı kutu başına 240 teklik, ürettiği gözyaşı ibrişim kurdu kozasını Kozabirlik/kooperatifleri yahut faaliyet alanı kozadan flatürle harir çekimi ve el işi olan tüzel kişilik vasıflarına sahip işletmelere satan yetiştiricilere, yaş kozanın kilogramına 160 liralık ödeme yapılacak.
BİRLİKLERE ÜYE ÜRETİCİLERE ARILI KAPÇIK BAŞINA 20 LİRA
Vekâlet Arıcılık Kayıt Sistemi’ne kayıtlı, şekil birliği düzeyinde örgütlenmiş yetiştirici birlikleri ve/veya müstahsil birliklerine organ üreticilerine birlikte arılı kovan başına 30, örgen olmayanlara 20 teklik, Bakanlıktan istihsal izni almış maya ana arı üreticilerinden satın alıp kullandıkları damızlık arı beyi başına 100 liralık destek sunulacak.
Bakanlıkça programlanan telkih uygulamaları sonrasında oluşan atıklar için efsanevi sahiplerine, büyükbaş efsanevi atıkları üzere bin 400 liralık, küçükbaş efsanevi atıkları için 250 lira atılmış desteği, efsanevi hastalıkları ile mücadele çerçevesinde Bakanlıkça belirlenen programlı aşılamalar ve hırızma uygulamaları üzere uygulayıcılara büyükbaş efsanevi başına 2 lira, küçükbaş efsanevi başına ise 1,5 lira bindi ödemesi yapılacak.
ALABALIK İÇİN KİLOGRAM BAŞINA 1 LİRA DESTEK
Su ürünleri desteği çerçevesinde 350 bin kilo karışma, ala için kilogram başına 1 liralık, kullanılmamış türlere 3 liralık, bağlı herkes üretime 2 teklik, kilo üstü ala yetiştirilmesine ve sazana 1,5’ar teklik, midye amacıyla kilo başına 50 kuruş bindi sağlanacak.
10 bin adede büyüklüğünde kuluçkalık damızlık alabalık desteği balık başına 60 lira, yer havuzlarda balık yetiştiriciliğine 30 bin kilogram karışma kilo başına 2 teklik verilecek.
HAYVAN GENETİK KAYNAKLARININ KORUNMASI DESTEĞİ
Hayvan genetik kaynaklarının yerinde korunması ve geliştirilmesi destekleri kapsamında Bakanlıkça muteber projeler üzere yetiştiricilere, kocabaş koruması amacıyla hayvan başına 1000 liralık, küçükbaş korumaya hayvan başına 150 teklik, sığır pedigrili korumaya bin 200 lira, sili korumaya kapçık başına 80 teklik, ibrişim kurdu korumaya kilogramda 170 liralık, ıslahat programındaki kucak, direngen ve yavrularına el elinde düzeltme seçkin sürüde hayvan başına 150 liralık, ayak tabanı sürüde 100 liralık, ahali elinde manda ıslahı (iri manda), boğa ve yıl içinde doğuran iri mandaya efsanevi başına 2 bin teklik, sene içinde doğurmayan bilgili mandaya efsanevi başına 1200 lira, damızlığa boşanmak amacıyla seçilen yerli sığır (düve/tosun) hayvan başına bin 500 liralık, damızlığa ayrılmayan amacıyla bin 300 liralık, maya koca materyale (çalıştırıcı-teke) efsanevi başına elit sürüde 350 lira, aya sürüde 250 liralık destek sağlanacak.
SERTİFİKALI PATATES TOHUMU KULLANANA 200 LİRA BINDI
Yurt içi sertifikalı çocuk kullanma desteği çerçevesinde dekara aspir amacıyla 10 teklik, kanola üzere 30 teklik, susam üzere 8 liralık, arpa, buğday, çavdar, tritikale, yulaf, çeltik üzere 50 teklik, arık fasulye, mercimek ve yonca için 60 lira, nohut amacıyla 50 liralık, kumpir üzere 200 liralık, fiğ, yemleme bezelyesi, korunga ve soya için 45 teklik, vadi fıstığı amacıyla 34 lira ifa gerçekleştirilecek.
Sertifikalı fide/direk tasarruf desteği, antep fıstığı, koz, badem, gökçe incir ve aronya üzere 400 teklik, armut, ayva, elma, kiraz, nektarin, şeftali, erik, limon, mandalina, portakal, sarıerik, ekşi kiraz, zeytin, farklı meyve türleri ve asma (nar ve muz hariç) için 280 liralık, sertifikalı çilek fidesi ile bostan tesisi üzere birlikte dekar başına 400 teklik olacak.
Yurt zarfında sertifikalı döl üreten/ürettiren ve sertifikalandıran, ensiz içre satışını gerçekleştiren, Nezaret eliyle mezun tohumculuk kuruluşu kabul edilen ÇKS’ye kayıtlı çiftçilere bu sene ürettikleri çeşitli sertifikalı tohumluklarla özgün/temel ve üstü tohumluklara üstelik türüne bakarak kilogram başına 0,1-5 teklik daraç içi sertifikalı zürriyet üretim desteği ödemesi yapılacak.
Sertifikalı aşılı fidan başına 0,5 liralık, aşısız fidan başına ise 0,25 teklik bindi sağlanacak.
ÇİFTLİK SAYMANLIK VERGİ AĞINA KAYITLI 6 BİN İŞLETMEYE, İŞLETME DESTEĞİ
Kom Muhasebe Olgun Zehir Sistemi’nin 81 ilde uygulanmasına bitmeme edilecek ve güzeşte yıl anahtar altına alınan 6 bin işletmeye, işletme başına 600 teklik ödenecek.
Tarımsal yayım ve danışmanlık desteği yerine, Bakanlıkça yetkilendirilerek zirai neşir ve müşavirlik hizmeti sunan erkin ekincilik danışmanları ile ekincilik odası ve yetiştirici örgütlerinde en fazla 5 tarım danışmanı başlamak için istihdam edilen beher tarım danışmanı üzere 72 bin liralık ödenecek. Ödemeler bedel 2 şerha halinde gerçekleştirilecek.
